• Arsen

Arsen dostaje się do organizmu głównie poprzez pożywienie i wodę pitną. Można przytoczyć solidne dowody na to, że na całym świecie jest to najpowszechniejsza toksyna powodująca choroby u ludzi. Amerykańska agencja CDC od dziesięcioleci nazywa go toksyną numer jeden w USA. Zaskakujące jest, że wiele zasobów wody na świecie jest skażonych arsenem – zarówno występującym naturalnie, jak i pochodzącym z działalności przemysłowej. W niewytłumaczalny sposób w 10 procentach publicznych zasobów wody w USA występuje taka ilość arsenu, o której wiadomo, że wywołuje choroby.

 

 

Arsen występuje w wodociągach na całym świecie.

 

 

Głównymi źródłami pożywienia zawierającymi arsen są owoce morza, ryż, grzyby i drób.¹⁸ Owoce morza zawierają głównie arsenobetainę, organiczną postać arsenu, która ma niską toksyczność, przez co nie budzi obaw. Ryż absorbuje arsen z wody, w której jest uprawiany, nawet jeśli jest uprawiany metodami ekologicznymi.¹⁹ Związki arsenu były stosowane w hodowli drobiu od dziesięcioleci, ale dopiero niedawno Stany Zjednoczone zabroniły używania ich to tego celu. W przypadku przeciętnego człowieka większość arsenu pochodzi z zanieczyszczonej wody pitnej, ryżu i kurczaków.

Ponieważ arsen jest nietrwałą toksyną, unikanie ryżu i kurczaków lub spożywanie ich tylko wtedy, gdy można stwierdzić niski poziom arsenu, skutecznie obniża obciążenie nim organizmu. Skażona woda sprawia więcej trudności. Główne sposoby usuwania arsenu z wody to destylacja i odwrócona osmoza. Witaminy z grupy B mogą wspomagać detoksykację, ale nie zastępują zmniejszania ekspozycji.

 

• Bisfenol A

Chociaż tworzywa sztuczne przyniosły wiele korzyści naszej cywilizacji, to jednak codziennie nas zanieczyszczają plastyfikatorami zaburzającymi metabolizm. W produkcji tworzyw sztucznych, takich jak poliwęglany, używa się bisfenolu A (BPA). Jesteśmy narażeni na działanie tych tworzyw sztucznych w postaci opakowań żywności i napojów, wszczepianych urządzeń medycznych, przedmiotów stosowanych podczas zabiegów medycznych (proszę pomyśleć tylko o tych wszystkich rurkach) oraz niektórych dentystycznych uszczelniaczy i kompozytów. Wykres na rycinie 10 pokazuje zawartość BPA w moczu po spożyciu dwóch porcji mleka sojowego sprzedawanego w puszkach i w szkle oraz jednej 12-uncjowej (0,35 l) porcji świeżej zupy dziennie przez tydzień w porównaniu z zupą w puszkach. Próg podwojenia ryzyka cukrzycy wynosi 5,0 µg/l moczu. Tak więc spożywanie zaledwie dwóch porcji zupy z puszek tygodniowo podwaja ryzyko cukrzycy.

 

 

Ryc. 10. Poziom BPA w żywności w zależności od pojemnika.

 

 

• Ftalany

Ftalany to kolejna grupa popularnych plastyfikatorów. Stosuje się je w celu zwiększenia elastyczności, przezroczystości i trwałości wielu tworzyw sztucznych oraz w środkach wspomagających zdrowie i urodę w celu rozpuszczenia i stabilizacji zapachów w kosmetykach. Ze względu na ich szerokie zastosowanie w przechowywaniu żywności głównym źródłem ftalanów jest żywność, ponieważ w plastikowych pojemnikach łatwo przenikają do tłustych produktów, takich jak mleko, masło i mięso. Ftalany występują bardzo licznie w środkach wspomagających zdrowie i urodę, z wyjątkiem Europy, gdzie zostały obecnie zakazane ze względu na dużą liczbę badań dowodzących ich toksyczności. Jak widać na wykresie przedstawionym na rycinie 11, poziom ftalanów we krwi bezpośrednio koreluje ze stosowaniem środków wspomagających zdrowie i urodę.

 

 

Ryc. 11. Poziom ftalanów we krwi w następstwie stosowania kosmetyków.²⁰

 

 

Dobrą cechą ftalanów jest to, że można je łatwo usunąć, a złą, że występują one niemal wszędzie, przez co unikanie ich wymaga dużej staranności. Najskuteczniejsze strategie to stosowanie wyłącznie środków wspomagających zdrowie i urodę niezawierających ftalanów, unikanie kupowania żywności przechowywanej w plastikowych opakowaniach oraz zastąpienie wszystkich plastikowych pojemników do przechowywania żywności w domu ich szklanymi odpowiednikami.