Oznacza to, że działanie toksyn jest czymś więcej niż tylko sumowaniem się. Jednym z powodów, dla których badacze i klinicyści tak wolno rozpoznawali problem toksyn, jest to, że wiele badań medycyny środowiskowej próbuje wyizolować skutki zdrowotne pojedynczej toksyny i pomija znaczenie całkowitego obciążenia organizmu wieloma toksynami.
Przyjrzyjmy się teraz badaniom, które bezpośrednio oceniały ryzyko cukrzycy i obciążenie organizmu toksynami. Wykres przedstawiony na rycinie 7 pokazuje wiele silnych korelacji. Najgroźniejsze z punktu widzenia dużego ryzyka wystąpienia cukrzycy u osób z najwyższym poziomem trwałych zanieczyszczeń organicznych są chlorowane pestycydy. Osobom z najwyższymi 10-procentowymi obciążeniami ciała transchlordanami grozi niepokojące 12 razy większe ryzyko cukrzycy.
Ryc. 7. Stopień ryzyka cukrzycy u osób z najwyższym poziomem trwałych zanieczyszczeń organicznych.5
Jak toksyny powodują cukrzycę
Istnieje wiele mechanizmów, za pomocą których toksyny zakłócają kontrolę poziomu cukru we krwi. Oto te, które wydają się najważniejsze:
• Zablokowanie miejsc występowania receptorów insuliny, które początkowo prowadzi do zespołu metabolicznego zmuszającego trzustkę do wytwarzania większych ilości insuliny niż normalnie. Ostatecznie nadmierne obciążenie trzustki powoduje jej zużywanie się i utratę zdolności do wytwarzania insuliny, co skutkuje w pełni rozwiniętą cukrzycą.
• Uszkodzenie komórek beta trzustki. Niektóre toksyny bezpośrednio zatruwają komórki trzustki odpowiedzialne za produkcję insuliny.
• Dysmodulacja epigenetyczna. Kluczowym sposobem przystosowania się do naszego środowiska jest włączanie i wyłączanie genów w razie potrzeby. Niestety, toksyny środowiskowe zakłócają tę synergię. Szczególnie niepokojące jest to, że te zakłócenia są międzypokoleniowe.
Zmniejszona produkcja insuliny. Jak pokazuje wykres przedstawiony na rycinie 8, istnieje bezpośrednia korelacja między ilością arsenu w organizmie człowieka (arsen w paznokciach jest dobrą miarą ekspozycji w czasie) i ryzykiem wystąpienia cukrzycy. Główny mechanizm pojawia się w wyniku bezpośredniego uszkodzenia komórek beta trzustki przez arsen, co prowadzi do zmniejszenia produkcji insuliny.6
Ryc. 8. Korelacja poziomów arsenu z cukrzycą.7
