W roku 1966 rosyjscy naukowcy wykazali po raz pierwszy, że jod łagodzi objawy torbieli w tkance włóknistej gruczołu piersiowego. Wiszniakowa i Murawiewa potraktowały 167 kobiet cierpiących na torbiele w tkance włóknistej gruczołu piersiowego 50 gramami KI (jodku potasu) w okresie menstruacyjnym i u 71 procent wystąpił korzystny efekt leczniczy.⁵

Następnie Ghent i współpracownicy zaobserwowali w ramach badań, których wyniki opublikowano w roku 1993 w magazynie Canadian Journal of Surgery, że jod łagodzi symptomy torbieli w tkance włóknistej gruczołu piersiowego u 70 procent pacjentów.⁶ To doniesienie obejmuje trzy badania kliniczne – dwie serie 696 przypadków kobiet w Kanadzie leczonych różnymi rodzajami jodu i jedną serię w Seattle. Badania z Seattle przeprowadzono na 56 kobietach w Virginia Mason Clinic. Były to próby losowe (na „ślepo”) z kontrolą za pomocą placebo, w których podawano 3–5 gramów wolnego jodu (I₂) oraz jako placebo wodny roztwór brązowego jarzynowego barwnika z chininą. Naukowcy obserwowali kobiety przez sześć miesięcy i śledzili subiektywne i obiektywne zmiany w obrazie torbieli w tkance włóknistej gruczołu piersiowego.

Wykonano statystyczną analizę badań z Seattle (poszerzonych tak, że objęły 92 kobiety), która wykazała, że jod ma statystycznie istotny, korzystny efekt na torbiele w tkance włóknistej gruczołu piersiowego (P<0,001).⁷ Zaobserwowano, że jod zmniejsza wrażliwość, guzowatość, zwłóknienie i obrzmienie piersi oraz liczbę torbieli olbrzymich – to pięć parametrów sprawdzanych w trakcie pełnego badania piersi, które określał lekarz nieświadomy tego, co podano kobiecie, jod czy placebo. To 51-stronicowe doniesienie,⁸ obecnie dostępne w sieci, zostało przekazane do Urzędu ds. Żywności i Leków (Food and Drug Administration; w skrócie FDA) w roku 1995, ponieważ autorzy zabiegali o jego uznanie, aby móc przeprowadzić szerszą losową kontrolowaną próbę kliniczną z jodem jako środkiem przeciwko torbielom w tkance włóknistej gruczołu piersiowego. FDA odmówił wydania zgody na badania, oświadczając kierownikowi badań drowi Donaldowi Lowowi, że „jod jest substancją naturalną a nie lekiem”.

FDA zaakceptował obecnie podobną próbę sponsorowaną przez firmę Symbollon Pharmaceuticals. Firma ta zwerbowała 175 kobiet w III fazie prób zarejestrowanych na stronie ClinicalTrials.gov i sponsorowanych przez dra Jacka Kesslera.⁹

Większość lekarzy i chirurgów patrzy na jod z bardzo wąskiej perspektywy. Jest on środkiem odkażającym nadającym się do dezynfekowania wody pitnej i zapobiegającym infekcji ran chirurgicznych, którego tarczyca potrzebuje do produkcji swoich hormonów. (Posmarowanie przed operacją skóry tynkturą jodu zabija w ciągu 90 sekund 90 procent obecnych tam bakterii). Gruczoł tarczycy potrzebuje jodu do syntetyzowania tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3), hormonów regulujących metabolizm i sterujących wzrostem i rozwojem. T4 zawiera cztery atomy jodu połączone z 27 atomami węgla, wodoru, tlenu i azotu, ale dzięki dużemu rozmiarowi stanowią one 65 procent wagi całej molekuły. (T3 ma trzy atomy jodu). Tarczyca potrzebuje tylko śladowych ilości jodu, 70 μg dziennie, do wytworzenia wymaganych ilości T4 i T3. Z tego powodu endokrynolodzy, specjaliści od tarczycy, twierdzą, że jod najlepiej przyjmować w ilościach mikrogramowych. Uważają, że spożycie ponad 1–2 mg jodu dziennie jest przesadą i potencjalnie szkodliwe.

Ekspertami od jodu są obecnie endokrynolodzy, specjaliści od tarczycy. Lekarze i chirurdzy głównego nurtu akceptują ich pogląd na jod i ignorują lub nie biorą pod uwagę badań, które dowodzą, że jod w większych ilościach daje pozatarczycowe korzyści, szczególnie dla kobiecych piersi. Stąd wydany w roku 2003 podręcznik Blanda i Copelanda traktujący o chorobach piersi The Breast: Comprehensive Management of Benign and Malignant Disorders (Pierś – wyczerpujący sposób postępowania w przypadkach łagodnych i złośliwych chorób) na żadnej z 1766 stron nie wymienia jodu.¹⁰

 

Historia, opracowanie i efektywność

Jod ma ważną, ale źle rozumianą historię. Ten stosunkowo rzadki pierwiastek odegrał zasadniczą rolę w formowaniu ziemskiej atmosfery i w ewolucji życia. Przez ponad dwa miliardy lat nie było w atmosferze tlenu, dopóki nowy rodzaj bakterii, cyjanobakteria (niebieskozielona alga, sinica), nie rozpoczął wytwarzania tlenu jako produktu ubocznego procesu fotosyntezy. Sinice wykształciły również powinowactwo z jodem. Najprawdopodobniejszym tego powodem jest to, że organizmy te wykorzystywały jod jako przeciwutleniacz, by chronić się przed wolnymi rodnikami (anion ponadtlenku, nadtlenek wodoru i rodnik hydroksylowy), jakie tworzy tlen. Badając kelp, naukowcy wykazali, że jod spełnia to zadanie i że kelp absorbuje zwiększone ilości jodu, kiedy znajduje się w oksydacyjnym stresie.¹¹ Inni naukowcy wykazali, że jod zwiększa status przeciwutleniacza ludzkiego serum krwi podobnie do witaminy C.¹²

Jod indukuje również apoptozę, czyli zaprogramowane obumieranie komórek.¹³ Proces ten odgrywa pierwszorzędną rolę w procesie wzrostu i rozwoju (palce płodu powstają w rezultacie apoptozy tkanki pomiędzy nimi) oraz w niszczeniu komórek stanowiących zagrożenie dla integralności organizmu, takich jak komórki raka i komórki zarażone wirusami. Komórki raka płuc u człowieka z podłączonym genem zwiększającym pobór i wykorzystanie jodu podlegają apoptozie i kurczą się po dostarczeniu jodu, zarówno wtedy gdy są hodowane in vitro poza organizmem, jak też wszczepione myszy.¹⁴ Przeciwrakowe własności jodu mogą okazać się jego największą korzyścią, oczywiście poza wykorzystywaniem go przez tarczycę.

Jod ma jeszcze inne funkcje nie związane z tarczycą, które wymagają dokładnego zbadania. Może on usuwać z organizmu toksyczne chemikalia¹⁵ – fluorki, bromki, ołów, aluminium, rtęć i biologiczne toksyny, powstrzymuje wytwarzanie przeciwciał przeciw własnym antygenom,¹⁶ wzmacnia adaptacyjny układ immunologiczny¹⁷ i chroni przed nienormalnym rozrostem bakterii w żołądku.¹⁸