Rozważmy starannie pomijaną obserwację: Częstość występowania niestrawności, „prostej” zgagi i GERD wzrasta z wiekiem i jednocześnie spada poziom kwasu żołądkowego. Jeśli przyczyną tych problemów byłoby zbyt dużo kwasu, to nastolatki powinny mieć często zgagę, zaś babcia i dziadek znacznie rzadziej. Oczywiście, jak powszechnie wiadomo, na ogół jest dokładnie odwrotnie.

Jest to po prostu kwestia zdrowego rozsądku. Ilu z nas może biegać szybciej w wieku 40 lat niż w wieku 20 lat? Ilu ma lepszy wzrok w wieku 50 lat, niż kiedy byli młodsi? Wszyscy doświadczamy spadku poziomu hormonów w miarę starzenia się. Możemy przytoczyć dosłownie dziesiątki przykładów naturalnie słabnących funkcji wraz z wiekiem. Dlaczego zatem wydzielanie kwasu przez żołądek miałoby być wyjątkiem?

Nauka potwierdziła to, co podpowiada nam zdrowy rozsądek. Przez większą część ostatniego stulecia badacze medyczni wielokrotnie i konsekwentnie dokumentowali związany z wiekiem spadek ilości kwasu żołądkowego. Tak więc jeśli z upływem lat mamy coraz mniej kwasu żołądkowego, to dlaczego mamy coraz częściej zgagę i niestrawność? I co ważniejsze, dlaczego tę zgagę i niestrawność leczy się, zalecając przyjmowanie patentowanych leków, które ograniczają wytwarzanie lub neutralizują ostatnie krople kwasu żołądkowego?

Jakie są niedogodności związane z wyczerpywaniem się kwasu żołądkowego? Lista jest długa! Niestety, konwencjonalna mądrość medyczna odmawia uznania tego faktu, co jest na rękę producentom specyfików zmniejszających ilość kwasu. Problem polega na tym, że wiele działań niepożądanych związanych z długotrwałym tłumieniem kwasu żołądkowego może rozwijać się przez lata lub nawet dekady, podczas gdy badania kliniczne większości patentowanych leków, które mogą ujawnić te problemy, trwają zwykle tylko kilka miesięcy.

Niestety, rozwój wielu potencjalnych konsekwencji długotrwałego tłumienia kwasu, takich jak astma, alergie, choroby skóry, reumatoidalne zapalenie stawów, bezsenność, osteoporoza, infekcje żołądkowo-jelitowe, depresja i wiele innych, może trwać wiele lat lub nawet dziesięcioleci. W rezultacie wydawać się może, że nie mają one nic wspólnego z kwasem żołądkowym, i dlatego rzadko, jeśli w ogóle, taki związek bywa zgłaszany.

 

GERD – poważna strona zgagi

Nie tak dawno temu zgaga była postrzegana głównie jako uciążliwość, coś, z czego żartowaliśmy, co znosiliśmy i o co obwinialiśmy potrawy matki. Obecnie zgaga jest powszechnie postrzegana przez lekarzy jako główny objaw potencjalnie niebezpiecznego schorzenia zwanego chorobą refluksową przełyku, czyli GERD. Ta zmiana nastawienia została częściowo spowodowana dostępnością (i marketingiem) nowych patentowanych leków i procedur chirurgicznych, a częściowo nowymi badaniami. Kiedy zgaga występuje regularnie przez miesiące lub lata, mówi się, że ma charakter przewlekły.

Osoby z przewlekłą zgagą mogą mieć uszkodzenie błony śluzowej przełyku (szczególnie jego dolnego końca), które zaczyna się od łagodnego podrażnienia, a zakończyć się może bliznami, zwężeniem, owrzodzeniem, a w przypadku niewielkiego odsetka osób nawet rakiem.

 

Niestrawność i zgaga nie są spowodowane przez zbyt dużą ilość kwasu żołądkowego

Jak nie trudno się domyślić, za tym różowym obrazem finansowym kryje się coś bardzo złego. Zastanawiamy się, dlaczego tak duża część ludzkości tak bardzo stara się pozbyć tego irytującego kwasu żołądkowego, mimo iż niewielu z nas kiedykolwiek miało stale nadmiar kwasu w żołądku i mimo tego, że zgaga prawie nigdy nie wiąże się ze zbyt dużą ilością kwasu żołądkowego, z wyjątkiem kilku rzadkich schorzeń.

Osoby cierpiące na przewlekłą zgagę często mają badane żołądki i przełyki za pomocą promieni rentgenowskich i gastroskopów (światłowodów, które pozwalają lekarzowi zajrzeć do żołądka, a nawet robić zdjęcia), ale w ciągu 30 lat praktyki medycznej żadna osoba, którą poddawano tym zabiegom, nie powiedziała mi, że przeprowadzono u niej również staranne pomiary wytwarzania kwasu żołądkowego. Kiedy starannie mierzymy wydzielanie kwasu żołądkowego, okazuje się, że przeważająca większość osób cierpiących na zgagę cechuje się niedostateczną ilością wytwarzanego kwasu żołądkowego.

Sięgnijmy do badania omówionego w pierwszej części tego artykułu. Powtórzmy: naukowcy stwierdzili, że mięsień dolnego zwieracza przełyku (w skrócie „LES”) zamyka się w odpowiedzi na silny kwas żołądkowy. Co więcej, natura wyposażając ludzi w bardzo silny kwas żołądkowy w celu optymalnego trawienia (o współczynniku pH równym 2; tylko sępy mają niższe pH żołądka wynoszące około 1,5⁴), zapewniła również dolnej części ich przełyku silną ochronę przed tym bardzo mocnym kwasem. Taką silną ochronę zapewnia dolny zwieracz przełyku, a nie tłumiące kwas patentowane leki!

 

Konwencjonalne metody leczenia

• Neutralizatory kwasowe (leki zobojętniające kwas). Te klasyczne produkty, powszechnie zwane środkami zobojętniającymi kwas, opierają się na podstawowym chemicznym fakcie, że kwas i alkalia (zwane również „zasadami”) neutralizują się nawzajem lub znoszą. Aktywnymi składnikami są zazwyczaj sole wapnia, sodu, aluminium (niezbyt dobry wybór) lub magnezu, które łączą się z normalnym kwasem żołądkowym, kwasem solnym (HCl), tworząc „obojętną” sól.

Ponieważ leki zobojętniające sok żołądkowy nie wpływają na wydzielanie kwasu żołądkowego, ich wpływ na kwasowość żołądka jest przemijający i trwa tylko do wyczerpania wszystkich cząsteczek zobojętniających kwas. W międzyczasie HCl nadal jest wydzielany. Produkty zobojętniające kwas są łatwo dostępne bez recepty i są powszechnie uważane za bardzo bezpieczne (z wyjątkiem produktów zawierających aluminium). Bywają przydatne w zmniejszaniu zgagi i w takim zastosowaniu prawdopodobnie nie powodują żadnych szkód.

• Blokery kwasu. Blokery receptorów histaminowych H2. Te patentowane leki (zwane również H2-blokerami) zmniejszają poziom kwasu, inhibitując proces jego wydzielania. Większość wytwarzanego kwasu żołądkowego jest końcowym wynikiem procesu, który rozpoczyna się od hormonu gastryny stymulującego komórki wytwarzające histaminę, które z kolei sygnalizują komórkom kwasotwórczym wydzielanie kwasu solnego. Blokowanie działania histaminy powoduje, że do komórek kwasotwórczych nigdy nie dociera sygnał inicjujący jego wydzielanie. Te patentowane leki mogą być bardzo skuteczne w blokowaniu wytwarzania kwasu przez wiele godzin.

Powtarzające się długotrwałe hamowanie wydzielania kwasu żołądkowego ma poważne negatywne konsekwencje dla naszego zdrowia. Te długofalowe niekorzystne efekty zostały odnotowane już wcześniej i chociaż są bardzo dobrze udokumentowane przez wielu badaczy, wciąż są ignorowane przez większość standardowych lekarzy. Ponadto wszystkie te patentowane leki inhibitujące wydzielanie kwasu mają dobrze udokumentowane pojawiające się dość wcześnie niepożądane działania, z których większość dotyczy zaburzeń przewodu pokarmowego, takich jak zaparcia, biegunki, nudności, wymioty i zgaga.

• Inhibitory pompy protonowej (Proton Pump Inhibitors; w skrócie PPI). Biochemiczny proces zachodzący wewnątrz komórek wyściółki żołądka, które wytwarzają i wydzielają kwas solny, nazwano „pompą protonową”. Najsilniejszymi inhibitorami pompy protonowej są patentowane leki. Blokują one działanie tego mechanizmu i stąd ich nazwa: inhibitory pompy protonowej. Zaledwie jedna tabletka tego typu potrafi zmniejszyć wydzielanie kwasu żołądkowego o 90 do 95 procent przez większą część dnia.

 

 

Inhibitory pompy protonowej