Tajna wojna Wielkiej Brytanii w Antarktyce (2) - „Nexus”

Tajna wojna Wielkiej Brytanii w Antarktyce

Artykuł po raz pierwszy w języku polskim ukazał się w dwumiesięczniku Nexus w numerze 45 (1/2006)
Tytuł oryginalny: „Britain's Secret War in Antarctica”, Nexus (wydanie angielskie), vol. 12, nr 6

James Robert

część 2

część 1 część 3

WAŻNI JEŃCY WIELKIEJ BRYTANII

Ze względu na to, że siły brytyjskie kontrolowały północne Niemcy i porty, które znalazły się w ich strefie pod koniec II wojny światowej, istniało duże prawdopodobieństwo, że uda się im ująć większość nazistowskich dostojników. Idealne było również ich położenie, ponieważ Rosjanie bardziej interesowali się Berlinem, a siły Stanów Zjednoczonych stacjonowały głównie w południowych Niemczech, gdzie wysłano je do zbadania rzekomej „Reduty”. Poza tym cztery lata przed zakończeniem wojny Wielka Brytania ujęła zastępcę führera Trzeciej Rzeszy, Rudolfa Hessa, który był wówczas przypuszczalnie najlepiej poinformowanym człowiekiem ze wszystkich nazistów.

Rudolf Hess wylądował w Szkocji 10 maja 1941 roku i poprosił o spotkanie z księciem Hamiltonu. Jego plany rozmów pokojowych szybko rozwiały się i tak zaczęło się jego 46-letnie uwięzienie. Pojmanie Hessa jest jedną z najczęściej omawianych tajemnic II wojny światowej. Są tacy, którzy utrzymują, że został uwięziony, ponieważ rewelacje, z jakimi przybył, mogłyby wyrządzić szkodę brytyjskiej monarchii. Inni utrzymują, że odrzucenie przez Wielką Brytanię jego pokojowych propozycji doprowadziło do ogromnych strat terytorialnych, materialnych, finansowych i emocjonalnych i że z powodu uciszenia go Brytyjczycy nigdy nie dowiedzieli się o proponowanych warunkach pokoju ani jakie korzyści mogli uzyskać. Jak utrzymuje Christof Friedrich¹⁴, niektórzy uważają, że „Hessowi powierzono wszystkie ważne dane o Antarktydzie”. Bez względu na to, czy były to dokumenty pisane, czy tylko informacje przekazane słownie, jedna rzecz jest pewna: Hess, zastępca führera Trzeciej Rzeszy, powinien wiedzieć wszystko o zamiarach nazistów wobec Antarktydy.

Mimo iż Hess został odrzucony, zarówno przez Hitlera, jak i brytyjski rząd, jako człowiek „niepoczytalny”¹⁵, jego niepoczytalność powinna była ograniczyć jego rolę w partii nazistowskiej i rządzie. Jednak Hess był szefem Auslandsorganisation, komisarzem ds. zagranicznych, komisarzem ds. nauki i szefem Biura ds. Polityki Rasowej.¹⁶ Krótko mówiąc, Hess „maczał palec w każdym torcie”.

Był również aktywnym członkiem Towarzystwa Thule¹⁷ i jego zainteresowania Antarktydą miały charakter zarówno osobisty, jak i zawodowy. Będąc zapalonym lotnikiem wykorzystał swoją pozycję zarówno w partii nazistowskiej, jak i w Towarzystwie Thule, do zorganizowania spotkania z Richardem Byrdem, który wygłosił odczyt dla członków Niemieckiej Ekspedycji Antarktycznej (Deutsche Antarktische Expedition), która udała się w roku 1938 na Antarktydę. Dzięki swoim koneksjom mógł wiedzieć o wszystkim, co odkryto w Nowej Szwabii (Neuschwabenland). Będący żywą legendą Byrd był znany na całym świecie z tego, że jako pierwszy przeleciał na obydwoma biegunami – północnym i południowym. Był przypuszczalnie najlepiej poinformowanym polarnikiem, który ujawnił ogrom swojej wiedzy nazistom.

Rady Byrda i ostatecznie udana nazistowska ekspedycja, która doprowadziła do zgłoszenia przez Niemcy roszczeń do Nowej Szwabii, mogły przekonać nazistów do założenia stałej bazy antarktycznej. Lot Hessa i ostateczne pojmanie go kilka lat po odbyciu Niemieckiej Ekspedycji Antarktycznej oznaczały, że plany są w trakcie realizacji. Jego godna pozazdroszczenia pozycja jako zastępcy führera i bliskie związki z Towarzystwem Thule, które sponsorowało tę ekspedycję, oznaczały, że – jak to wkrótce po jego pojmaniu ujął kanadyjski dziennikarz Pierre van Paasen – „nie było ważniejszego planu wojskowego ani żadnej tajemnicy w Trzeciej Rzeszy, o których by nie wiedział”.¹⁸

Z 46 lat spędzonych w więzieniu pierwsze cztery spędził pod wyłącznie brytyjskim nadzorem. Tajemnice, które ujawnił w ciągu tych czterech lat, aczkolwiek oficjalnie lekceważone przez rząd brytyjski i Trybunał Norymberski jako przejaw „obłędu”, zostały w pewnych kołach potraktowane bardzo serio – szczególnie po tym, jak Brytania przechwyciła pod koniec wojny innych czołowych nazistów. Niestety, wszystkie notatki Hessa, który popełnił podejrzanie wyglądające „samobójstwo” w wieku dziewięćdziesięciu siedmiu lat,¹⁹ zostały zamknięte pod kluczem i zgodnie z Ustawą o Oficjalnych Tajemnicach Wielkiej Brytanii zostaną ujawnione w bliżej nie określonej przyszłości. Jedynie na podstawie poszlak można sądzić, jak dużo lub jak niewiele wiedział Hess o antarktycznej przystani.

Reichsführer SS Heinrich Himmler został ujęty przez Brytyjczyków 23 maja 1945 roku. Chociaż udało mu się popełnić samobójstwo przez połknięcie cyjanku i w ten sposób uniknąć przesłuchań, jego świta nie miała już takiego szczęścia. Hitler uznał Himmlera za zdrajcę za jego próby zawarcia odrębnego pokoju z Wielką Brytanią i USA. Ale czy w sytuacji, w której nie miał czym handlować, a jego zbrodnicza przeszłość oznaczała pewną egzekucję, Himmler był w stanie zaoferować Brytyjczykom jakiekolwiek przydatne informacje, licząc, że ułatwią mu one ucieczkę lub w najgorszym przypadku pozwolą uniknąć śmierci przez powieszenie?

Nieszczęśliwie dla niego, nie mając żadnej szansy na ułaskawienie i po ujęciu tego samego dnia Dönitza, Himmler stał się mało istotnym pionkiem. W rezultacie „niezadowolenia” z traktowania go jak zwykłego żołnierza, oznajmił przed śmiercią, kim jest. Mimo to Brytyjczycy najprawdopodobniej uzyskali całość posiadanych przez niego informacji w następstwie drobiazgowych przesłuchań jego świty. Czymkolwiek Himmler chciał się podzielić, zostało to uzyskane bez potrzeby układania się z tym jednym z najnikczemniejszych ludzi w Europie.

Himmlerowi, którego Alfred Speer określił jako „w połowie fanatyka, a w połowie nauczyciela”²⁰, udało się awansować z drobnego hodowcy drobiu na najbardziej napiętnowanego i najbardziej przerażającego człowieka Europy za sprawą stworzonego przez niego systemu terroru, który masowe mordy przekształcił w przemysł, oraz za sprawą wiernej mu paramilitarnej organizacji SS, która przysięgła „lojalność” i „posłuszeństwo” nazistowskiemu państwu.

Autoryzowane przez Himmlera misje SS Ahnenerbe w poszukiwaniu „aryjskiej spuścizny” do tak odległych miejsc, jak Tybet, Egipt i Irak, a czasami tak bliskich jak Wyspy Normandzkie, dostarczyły nieocenionego materiału badawczego. Mimo iż zrealizowana w roku 1938 Niemiecka Ekspedycja Antarktyczna pozostawała pod ścisłą kontrolą Göringa, Himmler był bardzo zainteresowany jej odkryciami oraz możliwością odnalezienia wejścia do wnętrza Pustej Ziemi, i to do tego stopnia, że z pewnością zażądał, aby informować go, choćby po to, aby podtrzymać mit o aryjskiej spuściźnie.

Tak więc pozostaje sprawą do dyskusji, ile z tego, co wiedział Himmler, nie było jeszcze w posiadaniu brytyjskiego wywiadu pod koniec wojny. Dla aliantów, a szczególnie dla Wielkiej Brytanii, najcenniejsze jednak były rezultaty licznych misji SS Ahnenerbe. Mimo iż dr Ernst Schäfer, który szefował ekspedycji do Tybetu, utrzymywał, że „Himmler miewał bardzo dziwne pomysły”²¹ oraz że „oni wszyscy bawili się w okultyzm”²², nie miało to jednak żadnego znaczenia dla oceny wartości badań i zgromadzonych danych.