Smocze głowy wikingów i potwory z Ragnarok

Wikingowie byli najbardziej skuteczną i długo funkcjonująca starożytną morską kulturą. Ich pogańska religia była oparta na ustnych podaniach opowiadających o gigantach, smokach, bestiach i morskich potworach. Dlaczego wikingowie ozdabiali swoje łodzie smoczymi głowami? Na stronie Dragon Accounts (www.anzwers.org) czytamy: „galion długiej łodzi był ważnym magicznym talizmanem odstraszającym drapieżniki, podobnie jak obronne tarcze chroniące ludzi przed napastnikami. Wyprawy bywały niebezpieczne i wikingowie szukali opieki i ochrony oraz szczęścia udając się daleko od macierzystego portu”.

Wikingowie nie próbowali chronić się przed rybami, gigantycznymi kalmarami lub nawet kaszalotami, ale przed potworami morskimi czającymi się, jak uważali, wśród mglistych, pokrytych lodem mórz rozciągających się od Islandii po Amerykę. Ich smocze głowy do złudzenia przypominają plezjozaura, z którym utożsamia się również słynnego potwora z Loch Ness.

 

Związek Wschód-Zachód

Wschodnie i zachodnie smoki, mimo ich wielu podobieństw sugerujących ich wspólne pochodzenie, w rzeczywistości różnią się od siebie. Niektórzy chińscy uczeni odważnie sugerowali, że wschodnie smoki mają inne pochodzenie od zachodnich.

Pogląd ten popiera Zhou Chongfa, znany archeolog z chińskiej prowincji Hubei, który powstanie pierwszych chińskich mitów o smokach łączy z narodzinami starożytnego rolnictwa. Uważa, że pierwotnym prototypem smoka był piorun. Ten pogląd wzmacnia to, że chińska wymowa słowa oznaczającego smoka – long – naśladuje dźwięk grzmotu. Nie zgadza się z teorią totemu, która mówi, że dawne symbole klanów odwołujące się często do wizerunków czczonych przez starożytnych Chińczyków zwierząt i bestii połączono później w jedno zwierzę, które przyjęło postać dzisiejszego chińskiego smoka. Zhou podkreśla, że totemy nie tylko przedstawiały dawne zwierzęta, ale były również znakami rozpoznawczymi danego klanu, stąd mieszanie tych świętych symboli, nawet jeśli dany klan został pokonany i zniesławiony, było niedopuszczalne. Twierdzi także, że teoria totemu nie potrafi właściwie wytłumaczyć wizerunku i odgłosów smoka.

Mimo tego rodzaju poszukiwań genezy zjawiska smoków, jest jasne, że nie da się łatwo zanegować związku między Wschodem i Zachodem. Niewykluczone że Chińczycy po swojemu przetworzyli relacje świadków ze spotkań ze smokami w ramach swojej własnej, ukierunkowanej na naturę, kultury, a mieszkańcy Zachodu po swojemu umieszczając je w chrześcijańskim i europejskim kontekście. Jak już jednak zobaczyliśmy, istnienie smoków ma oparcie w rzeczywistych wydarzeniach.

 

Starożytne kości odkopane w antyku

Istnieje fałszywe założenie dotyczące smoków, które mówi, że nie odnotowano ani jednego przypadku odkrycia kości smoka w nowożytnych lub starożytnych czasach. To oczywista nieprawda, ponieważ starożytni Grecy, Rzymianie, Egipcjanie, Hebrajczycy i prekolumbijscy Indianie odkryli bardzo wiele kości smoków. Greckie i łacińskie źródła zawierają jedne z najbardziej kompletnych opowieści o paleontologicznych odkryciach w starożytności, głównie tych, które popierają tezę, że smoki kiedyś istniały.

Grecki alegorent (paradoksograf) Palajfatos napisał w IV wieku p.n.e.: „Starożytna historia mówi, że Cadmus zabił smoka i posiał jego zęby jak nasiona [i] wyrośli z nich uzbrojeni mężczyźni”. (Mayor, str. 266) Jest oczywiste, że uzbrojeni mężczyźni nie mogli wyrosnąć z zębów, niemniej te zęby mogły być szczątkami po znalezionym w starożytności dinozaurze lub podobnym do dinozaura smoku.

W swoim dziele The Ignorant Book-Collector (Przeciw nieukowi gromadzącemu książki) z II wieku retor Lukian z Samostat podaje, że w greckich Tebach znajdują się kości Geriona, trójgłowego potwora lub smoka. (Mayor, str. 265)

Grecko-rzymski pisarz i sofista Elian (170–230 n.e.) napisał w jednym ze swoich najwcześniejszych dzieł On Animals (O naturze zwierząt): „Historycy twierdzą, że w pobliżu góry Chios Pelinnaeus w zalesionej dolinie żył gigantyczny smok, który trząsł osiedlem Chians. Żaden rolnik lub pasterz nie ośmielił się podejść do legowiska tego potwora. Cudowne wydarzenie pozwoliło odkryć, jak wielki był on naprawdę. Podczas gwałtownej burzy z piorunami pożar lasu zniszczył cały region zalesionych zboczy... Po pożarze wszyscy mieszkańcy Chians poszli zobaczyć, co się stało i odkryli gigantyczne kości oraz przerażającą czaszkę. Na ich podstawie byli w stanie wyobrazić sobie, jak duże i straszne było to bydlę za życia”. (Mayor, str. 260)

Grecki historyk Filostratos (Flawiusz Filostrat), który żył na przełomie II i III wieku n.e., napisał w Life of Apollonius of Tyana (Żywot Apoloniusza z Tiany): „[Północne] Indie są bogate w smoki ogromnych rozmiarów i nie tylko bagna są ich pełne, ale także góry, i nie zdarzył się pojedynczy przejazd bez jednego... Smoki z podnóża mają grzebienie umiarkowanej wysokości, gdy są młode, które rosną wraz z nimi i wyrastają na dużą wysokość, gdy osiągają pełny rozmiar”. Według Filostratosa kostne szczątki równinnych smoków można czasem znaleźć wśród resztek mastodontów i innych prehistorycznych słoniowatych potworów. Te kości są bardzo cenione przez myśliwych. Mają podobne do świńskich kły, „ale są bardziej skręcone i ostre”. (Mayor, str. 269) Filostratos stwierdził także: „Mówią, że w czaszkach górskich smoków są przechowywane kamienie w kwiecistych kolorach, które mienią się różnymi barwami”. (Mayot, str. 269–270) Te kamienie uchodzą za przekaźniki unikalnych energii o niezwykłych właściwościach, rzekomo podobnych do tych, jakie posiadają kryształowe czaszki.

Rzymski poeta i historyk Klaudianus (Claudius Claudianus) z IV wieku wspomniał, że na całej Sycylii, gdzie Zeus ustanowił pomnik trofeów Gigantomachii, starożytnej bitwy między bogami, olbrzymami i potworami, można znaleźć „ogromne kości zabitych smoków”. (Mayor, str. 263)

Żyjący w VI wieku geograf Pauzaniasz mówił o „olbrzymiej czaszce morskiego potwora” trzymanej w sanktuarium Asklepiosa. (Mayor, str. 267)

Te opisy starożytnych odkryć paleontologicznych dotyczących smoków nie są odosobnionymi przypadkami takich niezwykłych wykopalisk. Jest jeszcze wiele przykładów tego typu odkryć dokonanych w niedawnych czasach, w tym w kolonialnej Ameryce Północnej, gdzie francuscy żołnierze i ich indiańscy sojusznicy odkryli dziesiątki nietypowych szczątków – kości, których klasyfikacja do dziś spędza sen z powiek paleontologom. Spoczywają one we Francji od zakończenia francuskiej i indiańskiej wojny, w następstwie której Wielka Brytania stała się dominującą siłą w Ameryce Północnej. Nie da się powiedzieć z całą pewnością, czy istnieją inne przykłady smoczych kości odkrytych pośród niezliczonej liczby skamieniałości pozostałych po dinozaurach, które można by odróżnić od innych znanych stworzeń. Przyszłość pokaże, jaki będzie wynik tej jednej z najbardziej kłopotliwych tajemnic światowej mitologii i starożytnej paleontologii.

Na całym świecie jest wiele dowodów na istnienie w starożytności smoków, które wypływają stopniowo na światło dzienne dzięki przypadkowym odkryciom i wysiłkom niezależnych archeologów amatorów i innych naukowców. Te badania zaowocowały nową dziedziną naukowych dociekań. Środowisko naukowe w irracjonalny sposób nadal zaprzecza ich istnieniu, w związku z czym przed każdym z nas stoi wyzwanie zmiany obowiązującego paradygmatu, a co za tym idzie, być może również zmiany naszej własnej historii.

 

O autorze:

Patrick C. Chouinard mieszka na Florydzie w USA. Jest pisarzem, niezależnym dziennikarzem i byłym producentem Archaeology TV. Obecnie redaguje i wydaje magazyn New Archaeology Review. Jest autorem książki Forgotten Worlds (Zapomniane światy). Skontaktować się z nim można pisząc na adres poczty elektronicznej forgottenworlds2012@gmail.com lub poprzez jego stronę internetową zamieszczoną pod adresem www.newarchaeologyreview.com.

 

Przełożył Jerzy Florczykowski

 

Przypisy:

1. Rysunek, figura lub wzór na ziemi sporych rozmiarów (zwykle większy niż 4 metry). Najczęściej tworzony poprzez wykopanie niewielkich rowków, ułożenie kamieni lub w inny sposób umożliwiający odróżnienie powstałych linii od reszty gruntu stanowiącego w tym przypadku tło dla powstałego w ten sposób obiektu. – Wikipedia.

2. Na północnym wybrzeżu Bejrutu, stolicy Libanu, znajduje się Zatoka Świętego Jerzego (Golfe de Saint-Georges), z którą związana jest legenda mówiąca, że Święty Jerzy właśnie tam zabił smoka. – Przyp. red.

3. Ten element architektoniczny służył głównie do odprowadzania wody deszczowej z dachu budynku. – Przyp. red.

4. Apophis (egip. Apep, Apepi, Aapep, Apop) − w mitologii Starożytnego Egiptu olbrzymi wężowy demon ciemności i chaosu postrzegany jako przeciwnik Słońca (boga Ra) i symbol sił ciemności. – Przyp. tłum.

5. Według niektórych podań Tyfon był latającym stugłowym smokiem. – Przyp. tłum.

6. Autor albo Rose, na którego się on powołuje, coś tu namieszał, ponieważ Księga Daniela nie jest apokryfem i podany w niej opis nie bardzo pasuje do tego, co on tu podaje, chyba że powołuje się na jakąś nieoficjalną, ogólnie nie znaną wersję tej księgi. – Przyp. red.

7. Herodot, Historiae (Dzieje), przekład Seweryn Hammer, Czytelnik, Warszawa, 2002, str. 127–128.

8. Marco Polo, Il Milione (Opisanie świata), przekład Anna Ludwika Czerny, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa, 2010, rozdział CXX, str. 218.

9. Addanc lub afanc jest jeziornym potworem z walijskiej mitologii. Jego szczegółowe opisy różnią się. Jest opisywany jako przypominający istotę krokodyl, bóbr lub karzeł, a czasami mówi się, że to demon. – Przyp. tłum.

 

Bibliografia:

• Bill Cooper, After the Flood: The Early Post-flood History of Europe traced back to Noah (Po potopie – dawna popotopowa historia Europy sięgająca Noego), New Wine Press, Chichester, West Sussex, 1995, www.amazon.pl.

• Adrienne Mayor, The First Fossil Hunters: Paleontology in Greek and Roman Times (Pierwsi poszukiwacze skamieniałości – paleontologia w greckich i rzymskich czasach), Princeton University Press, Princeton, New Jersey, 2000.

• Carol Rose, Giants, Monsters, and Dragons: An Encyclopedia of Folklore, Legend, and Myth (Giganci, potwory i smoki – encyklopedia folkloru, legend i mitów), ABC-Clio, Santa Barbara, Kalifornia, 2001.

• Carl Sagan, The Dragons of Eden: Speculations on the Evolution of Human Intelligence (Smoki raju – spekulacje w sprawie ewolucji ludzkiej inteligencji), Random House, Nowy Jork, 1977.