O tym, jak bakterie wywołują raka
W roku 1965 dr Edith Mankiewicz, dyrektorka laboratorium Montrealskiego Królewskiego Szpitala im. Edwarda Chesta i profesor nadzwyczajny bakteriologii na Uniwersytecie McGilla, badając tkanki raka, udowodniła istnienie w nich drobnoustrojów podobnych do prątków. W bibliografii jednej z jej doniosłych prac znajduje się przypis odwołujący się do jej osobistej korespondencji z dr Eleanor Alexander-Jackson.23
Jeden z raków w wyszkolonym oku dr Mankiewicz okazał się rakiem płuc. Raka płuc, czyli raka oskrzelopochodnego, rozpoznano po raz pierwszy w XIX wieku, kiedy był jeszcze praktycznie nieznany, podczas gdy prątkowa choroba płuc, głównie gruźlica, była tak powszechna, że nazywano ją „białą plagą” a w pewnych kręgach „kapitanem śmierci mężczyzn”.
W połowie XVII wieku powodem jednego na pięć zgonów była gruźlica, zaś pod koniec XIX wieku pojawiły się obawy, że ta choroba zniszczy tkankę europejskiej cywilizacji.
Odróżnienie gruźlicy od nowo odkrytego oskrzelopochodnego raka było bardzo trudne i dopiero po operacjach przypadków początkowo błędnie zdiagnozowanych jako rak płuc doceniono korzyści wynikające z chirurgicznej resekcji gruźlicy.24
Dr Mankiewicz nie tylko wykazała obecność drobnoustroju wywołującego raka w tkance pobranej ze złośliwego nowotworu, ale również w przekonywający sposób zademonstrowała, jak przypuszczalnie ewoluował on z pałeczek gruźlicy i pokrewnych mikroorganizmów, kiedy pewne wirusowe bakteriofagi, które w nich bytowały, przeskoczyły na zarazki, dostarczając im genetycznego materiału, który zmienił ich zjadliwość i uodpornił na leki.
Pod jej mikroskopem widać było obrazy ukazujące, jak mikrob powodujący raka wyłania się z drobnoustroju przypominającego pałeczkę gruźlicy, aby wytworzyć przednowotworową zmianę w tkance ssaka.25
W roku 1970 dr Sakai Inoue z Maebashi w Japonii i dr Marcus Singer z biologicznego ośrodka Uniwersytetu Case Western Reserve ukończyli bardzo przekonywające badania pokazujące na przykładzie pałeczki przypominającej tę, która wywołuje gruźlicę, w jaki sposób bakterie powodują nowotwory.
Wsparci dotacjami Amerykańskiego Towarzystwa Raka (American Cancer Society) oraz Krajowych Instytutów Zdrowia (National Institutes of Health) wykorzystywali w swoich badaniach26 zimnokrwiste zwierzęta, a konkretnie traszki, salamandry i żaby. Podobne badania wykazały ich stosowalność do myszy27 i ludzi.28,29
Według dra Inoue’a i dra Singera:
Opisany tu organizm przypominający prątka wyizolowano z guzów i krwi ssaków, w tym człowieka, i hodowano w kulturze, a kiedy został wstrzyknięty myszom i świnkom morskim, okazało się, że wywołuje u nich chroniczną chorobę ziarniniakową, nowotwory (złośliwe) lub formy pośrednie.30
Już wiosną 1953 roku dr Sakai Inoue zauważył dorosłą salamandrę z twardą masą w żołądku, którą zeń usunął. Masa okazała się złośliwym nowotworem, której tkanki wstrzyknął zdrowym zwierzętom. I znowu wytworzył się rak. W rezultacie prac, które potem nastąpiły, dr Inoue i dr Singer ustalili na podstawie elektronowych mikrofotografii, że w ten proces zamieszana była kwasooporna bakteria – prątek. Dr Inoue wszczepił trzy inne typy prątków zdrowym zwierzętom i u nich wszystkich wytworzył się rak – coś, co nie powstawało, kiedy używano innych zarazków, takich jak gronkowce lub paciorkowce. Co zdumiewające, dr Inoue i dr Singer odnotowali nawet regresję niektórych raków, szczególnie gdy do ich zainicjowania stosowali bardzo rozcieńczone roztwory z drobnoustrojami. Co więcej, ponieważ raki powstające pod wpływem działania „kancerogenów” były strukturalnie identyczne z rakami wywołanymi przez prątki, badacze ci zasugerowali, że takie „kancerogeny” mogą być po prostu czynnikami aktywizującymi już wcześniej zaistniałą infekcję.31 Bakteriofagi bytujące wewnątrz pałeczki są wirusami, o których wiadomo, że zostają zaktywizowane przez kancerogeny, takie jak na przykład promieniowanie UV i chemikalia.32 Dr Mankiewicz pięć lat wcześniej wykazała, że te bakteriofagi mogą powodować po ich uaktywnieniu zmiany przedrakowe w tkankach ssaków.33
Badania dra Inoue’a i dra Singera powinny ostatecznie przekonać przeciwników dr Livingston do prawdziwości jej wyników i do tego, że nie pomyliła ona substancji zanieczyszczających, takich jak gronkowce lub paciorkowce, z zarazkiem raka... ale tak się nie stało.
O autorze:
Dr Lawrence Broxmeyer jest internistą i prowadzi badania medyczne. Przez ponad dziesięć lat pracował w wielu nowojorskich szpitalach, gdzie zajmował się leczeniem AIDS tuż przed oraz w trakcie amerykańskiej epidemii tej choroby. Razem z kolegami z San Francisco i Uniwersytetu Nebraski pracował nad rozwojem nowej techniki zabijania prątka AIDS jako jej główny twórca, osiągając znaczące wyniki. Ostatnim jego dziełem jest rozdział omawiający te wyniki zamieszczony w podręczniku Sleatora i Hilla Patho-biotechnology (Patobiotechnologia) wydanym przez Landes Bioscience. Badania dra Broxmeyera dotyczą największych wyzwań naszych czasów, w tym AIDS, choroby Alzheimera, raka, choroby Creutzfeldta-Jakoba, cukrzycy, choroby serca, choroby Parkinsona oraz gruźlicy. Jest założycielem i dyrektorem Nowojorskiego Instytutu Badań Medycznych (NY Institute of Medical Research). Z drem Broxmeyerem skontaktować się można za pośrednictwem poczty elektronicznej pisząc na adres nyinstituteofmedicalresearch@yahoo.com lub za pośrednictwem jego strony internetowej zamieszczonej pod adresem drbroxmeyer.netfirms.com.
Przełożył Jerzy Florczykowski
Przypisy:
1. Dr Virginia Wuerthele-Caspe Livingston, Cancer: A New Breakthrough (Rak – nowy przełom), Nash Publishing, Los Angeles, 1972.
2. J. Ewing, Neoplastic Diseases: A Textbook on Tumors (Choroby nowotworowe – podręcznik guzów), WB Saunders, Filadelfia, 1919, wydanie II.
3. H.P. Rusch, „The beginnings of cancer research centers in the United States” („Początki ośrodków badań raka w Stanach Zjednoczonych”), Journal of National Cancer Institute, 1985, 74(2):391–403.
4. D. Hunter, The Diseases of Occupations (Choroby zawodowe), Little, Brown & Company, Boston, 1978, wydanie VI.
5. E. Fraenkel, H. Much, „Über die Hodgkinsche Krankheit (Lymphomatosis granulomatosa), insbesondere deren Ätiologie” [„O chorobie Hodgkina (limfogranulomatozie), szczególnie jej etiologii”], Z. Hyg., 1910, 67:159–200.
6. E. L’Esperance, „Studies in Hodgkin’s Disease” („Badania choroby Hodgkina”), Ann. Surg., 1931, 93:162–168.
7. Dr Virginia Wuerthele-Caspe Livingston, Cancer...
8. Tamże.
9. Dr Virginia Wuerthele-Caspe Livingston, „Presence of consistently recurring invasive mycobacterial forms in tumor cells” („Obecność systematycznie pojawiających się inwazyjnych form prątka w komórkach guzów”), N.Y. Microscop. Soc. Bull., 1948, 2:5–18.
10. H.C. Sweany, „Mutation forms of the tubercle bacillus” („Zmutowane postacie prątka gruźlicy”), JAMA, 1928, 87:1206–1211.
11. L.G. Beinhauer, R.R. Mellon, „Pathogenesis of noncaseating epithelioid tuberculosis of hypoderm and lymph glands” („Patogeneza nie serowaciejących nabłonkowych ziarniniaków podskórnych i węzłów limfatycznych”), Arch. Dermatol. Syph., 1938, 37:451–460.
12. R.R. Mellon, L.W. Fisher, „New studies on the filterability of pure cultures of the tubercle group of micro-organisms” („Nowe badania filtrowalności czystych kultur mikroorganizmów z grupy gruzełków gruźliczych”), J. Infect. Dis., 1932, 51:117–128.
13. Virginia Wuerthele-Caspe Livingston, E. Alexander-Jackson et al., „Cultural properties and pathogenicity of certain microorganisms obtained from various proliferative and neoplastic diseases” („Kulturowe aspekty i patogeniczność pewnych mikroorganizmów uzyskanych z różnych proliferacyjnych i nowotworowych chorób”), Am. J. Med. Sci., 1950, 220(6):638–646.
14. Dr Virginia Wuerthele-Caspe Livingston, Cancer...
15. M. Boesch, The Long Search for the Truth about Cancer (Długie poszukiwania prawdy o raku), GP Putnam’s Sons, Nowy Jork, 1960.
16. Tamże.
17. T.J. Glover, „Progress in Cancer Research” („Postęp w badaniach raka”), Canada Lancet and Practitioner, 1926, 67:5.
18. Dr Virginia Wuerthele-Caspe Livingston, Cancer...
19. L.S. Goodman, A. Gilman (pod red.), The Pharmacological Basis of Therapeutics (Farmakologiczne podstawy terapeutyki), Macmillan, Nowy Jork, 1975, wydanie V.
20. J.A. Skirvin, V. Relias, J. Koeller, „Long-term sequelae of cancer chemotherapy” („Długoterminowe następstwa chemioterapii”), Highlights Oncol. Practice, 1996, 14(2):26–34.
21. E. Pukkala, P. Kyyrönen et al., „Tamoxifen and toremifene treatment of breast cancer and risk of subsequent endometrial cancer: a population-based case-control study” („Leczenie raka piersi przy użyciu tamoxifenu i toremifenu a ryzyko późniejszego raka śluzówki macicy – populacyjne porównawcze badanie przypadków”), Int. J. Cancer., 2002, 100(3):337–341.
22. Dr Virginia Wuerthele-Caspe Livingston, Cancer...
23. E. Mankiewicz, „Bacteriophages that Lyse Mycobacteria and Corynebacteria, and Show Cytopathogenic Effect on Tissue Cultures of Renal Cells of Cercopithecus aethiops: A Preliminary Communication” („Bakteriofagi, które powodują rozkład prątków i maczugowców oraz wykazują efekt cytopatogenny na tkanki nerek w kulturze Cercopithecus aethiops (koczkodana zielonego) – doniesienie wstępne”), Can. Med. Assoc. J., 2 stycznia 1965, 92(1):31–33.
24. R. Dubos, The White Plague: Tuberculosis, Man, and Society (Biała plaga – gruźlica, człowiek i społeczeństwo), Rutgers University Press, New Brunswick, NJ, 1987.
25. E. Mankiewicz, „Bacteriophages...
26. S. Inoue, M. Singer, „Experiments on a spontaneously originated visceral tumor in the Newt, Triturus pyrrhogaster” („Eksperymenty ze spontanicznego pochodzenia trzewnym guzem traszki Triturus pyrrhogaster”), Ann. N.Y. Acad. Sci., 1970, 174:729–764.
27. J.D. Aaronson, „Spontaneous tuberculosis in salt water Fish” („Spontaniczna gruźlica u słonowodnych ryb”), J. Infect. Dis., 1926, 39:315.
28. Virginia Wuerthele-Caspe Livingston, E. Alexander-Jackson, L.W. Smith, „Some aspects of the microbiology of cancer” („Pewne mikrobiologiczne aspekty raka”), J. Am. Med. Wom. Assoc., 1953, 8:7–12.
29. E.A. Alexander-Jackson, „A specific type of microorganism isolated from animal and human cancer: Bacteriology of the organism” („Szczególny rodzaj mikroorganizmu wyizolowanego ze zwierzęcego i ludzkiego nowotworu – bakteriologia tego organizmu”), Growth, 1954, 18:37–51.
30. S. Inoue, M. Singer, „Experiments...
31. Tamże.
32. A. Lwoff, Biological order (Biologiczny porządek) (Karl Taylor Compton Lecture Series), The MIT Press, Cambridge, MA, 1962.
33. E. Mankiewicz, „Bacteriophages...
