Mechanizm działania EMF

Bez „mechanizmu” trudno jest społeczności naukowej przyjąć, że dany czynnik może szkodzić. Promieniowanie jonizujące, azbest i dym tytoniowy są już klasyfikowane jako kancerogeny Grupy 1. Upłynęły dekady, zanim naukowcy zrozumieli, w jaki sposób te czynniki powodują raka, i odkryli coś, co nazywa się „mechanizmem działania”.

Promieniowanie jonizujące charakteryzuje się bezpośrednim mechanizmem działania, natomiast promieniowanie niejonizujące (EMF) pośrednim. Dr Havas stwierdza: „Wiadomo, że promieniowanie jonizujące, takie jak promieniowanie rentgenowskie i gamma, powoduje raka poprzez odłączenie ujemnego jonu – elektronu – od serca struktury ludzkich komórek. Niejonizujące promieniowanie, takie jak kuchenki mikrofalowe, nie odłącza elektronów… Przeoczono jednak jeden kluczowy aspekt promieniowania niejonizującego. Promieniowanie jonizujące zwiększa liczbę wolnych rodników w organizmie bezpośrednio, zaś niejonizujące pośrednio, poprzez zakłócanie mechanizmów naprawczych, które neutralizują wolne rodniki. Wolne rodniki są rakotwórcze. Dlatego zakłócając zdolność organizmu do naprawy uszkodzeń powodowanych przez wolne rodniki promieniowanie mikrofalowe jest również rakotwórcze”.^32,33

Dr Blank wyjaśnia, że promieniowanie jonizujące wibruje z bardzo wysoką częstotliwością i ma ogromną energię. Gdy promieniowanie jonizujące dociera do atomu, może wytrącić krążący wokół jądra elektron, przez co atom staje się dodatnio naładowanym jonem. (Elektron może następnie połączyć się z innym, stabilnym atomem, tworząc ujemnie naładowany jon). W ten sposób promieniowanie jonizujące powoduje, że atomy stają się naładowanymi jonami. Promieniowanie jonizujące wywołuje reakcje chemiczne, które powodują następnie uszkodzenia układów biologicznych (takich jak molekuły w organizmie). Ryzyko związane z promieniowaniem jonizującym jest rozpoznawane ze względu na tę zdolność zmiany ładunku elektrycznego atomów i tworzenie jonów.³⁴

Według dra Blanka: „Uszkodzenia DNA powodowane przez EMF są uważane za jeden z mechanizmów prowadzących do negatywnych skutków dla zdrowia”.³⁵

Dr Blank porównuje nasze DNA do tego, co inżynierowie elektrycy nazywają „anteną fraktalną”, która odbiera i przesyła promieniowanie elektromagnetyczne. Dlatego DNA jest bardzo wrażliwe na promieniowanie EMF – bardziej niż na przykład na duże cząsteczki w organizmie (takie jak białka). Dr Blank wyjaśnia, że elektrony w DNA przewodzą prąd i że DNA jest zwinięte w jądrze. Nasze DNA zawiera zróżnicowane zwoje, które odpowiadają na rozmaite częstotliwości pola elektromagnetycznego, dlatego reaguje ono w tak szerokim zakresie częstotliwości elektromagnetycznego spektrum.³⁶ W trakcie prezentacji w roku 2010 dr Blank stwierdził: „Komórki reagują na pola elektromagnetyczne jako potencjalnie szkodliwe i jest to przesłanie, które nam one ślą, więc nie ma co do tego wątpliwości”.³⁷

Komentując wystąpienie dra Blanka, dr med. Joseph Mercola zauważa: „Badania wyraźnie dowodzą, że promieniowanie w zakresie niejonizującym może powodować pojedyncze lub podwójne przerwy w nici DNA, na co komórki reagują, wytwarzając białka stresu… Powodem, dla którego cząsteczka DNA może się rozpaść, mimo iż promieniowanie nie jest jonizujące, jest przewodność elektryczna wewnątrz cząsteczki DNA, co oznacza, że elektrony obecne w zasadach DNA mogą być przemieszczane. Wykazano także, że pole elektromagnetyczne może spowodować transfer elektronów w DNA. Tak więc pogląd, że promieniowanie niejonizujące EMF nie może wywołać efektu biologicznego, okazał się całkowicie błędny”.³⁸

W swojej prezentacji dr Blank podaje, że zidentyfikowano DNA, które „reguluje reakcję na EMF”. Sekwencja ta jest znana jako „domena EMF”. Zmieniając tę część DNA można skutecznie wyeliminować reakcję na EMF. Zaangażowane jest w to białko stresu oznaczone symbolem Hsp70.³⁹

W roku 2013 dr Martin Pall, emerytowany profesor biochemii i podstawowych nauk medycznych na Uniwersytecie Stanowym Waszyngtonu, otrzymał nagrodę Global Medical Discovery. Na podstawie przeglądu literatury naukowej i własnej metaanalizy wykazał, że jednym z głównych nietermicznych efektów jest aktywacja potencjałozależnych kanałów wapniowych (voltage-gated calcium channel; w skrócie VGCC) w błonie komórek. Gdy EMF aktywuje te kanały, wytwarzane są duże ilości wewnątrzkomórkowego wapnia (Ca2+). Jego nadmiar w komórkach inicjuje ciąg reakcji chemicznych prowadzących do wytworzenia wolnych rodników i wywołania stresu oksydacyjnego. Wolne rodniki wieńczą swoją działalność uszkodzeniem DNA. Krótko mówiąc, nadmiar wapnia zwiększa ilość tlenku azotu (NO) w komórkach. Ta zwiększona ilość NO może wchodzić w interakcje z nadtlenkiem, tworząc nadtlenoazotan. Stwierdzono, że gdy nadtlenoazotan się rozkłada, tworzy wolne rodniki i powoduje stres oksydacyjny w komórkach. Te wolne rodniki oraz stres oksydacyjny z nadtlenoazotanu uważane są za głównych winowajców w powstawaniu chorób i uszkodzeń DNA.⁴⁰

O wystąpieniu stresu oksydacyjnego donoszono około 800 razy, w związku z czym jego występowanie jest dobrze udokumentowane. Mówiąc prościej, wolne rodniki mogą prowadzić do uszkodzenia DNA w komórkach i powodować raka. Zbyt dużo wapnia w komórkach skutkuje stresem oksydacyjnym i przeciążeniem stanem zapalnym. Wapń jest bardzo ważną cząsteczką sygnalizacyjną w komórkach i normalnie jego ilość w komórce jest utrzymywana na bardzo niskim poziomie.

 

EMF, choroba Alzheimera, autyzm i zdrowie psychiczne

W The BioInitiative 2012 Report doktorzy Zoreh Davanipour i Eugene Sobel piszą: „Są teraz dowody, że wysokie poziomy obwodowego beta-amyloidu są czynnikiem ryzyka AD [choroby Alzheimera] i że średnia do wysokiej ekspozycja na ELF MF [pole elektromagnetyczne wyjątkowo niskiej częstotliwości] może zwiększyć ilość obwodowego beta-amyloidu”.⁴¹ Piszą też: „Istnieje wiele dowodów pochodzących z badań prowadzonych in vitro i na zwierzętach, że melatonina chroni przed AD. Dlatego jest możliwe, że niski poziom melatoniny ma związek ze wzrostem ryzyka choroby Alzheimera”.⁴²

Istnieją solidne dowody na to, że długotrwała ekspozycja na EMF jest związana ze spadkiem produkcji melatoniny. Dr Pall twierdzi, że takie choroby, jak stwardnienie zanikowe boczne (ALS) oraz choroby Parkinsona i Alzheimera są rezultatem nadmiaru wapnia w komórkach. Zauważa także, że przy przełamaniu bariery krew-mózg problemem numer jeden staje się oddziaływanie na neurony w mózgu. Mówi, że istnieje wiele doniesień na temat ludzi w wieku od 30 do 40 i więcej lat z rozwijającą się demencją.⁴³

W swoim referacie z roku 2008 niezależny badacz EMR dr Stephen J. Genuis z Wydziału Medycyny Uniwersytetu Alberty w Kanadzie opisuje następujące studium przypadku. „Siedemnastoletni chłopiec cierpiał przez 3 lata na natręctwo myśli dotyczących religii. Sądził, że popełnił niewybaczalne grzechy, za co diabeł nieuchronnie wyśle go do piekła. Poza narastającymi objawami depresji przejawiał wzrost agresji w stosunku do swoich rodziców, którzy zaprowadzili go następnie do poradni religijnej, ale to nic nie dało. Psychiatryczne leczenie nie usunęło symptomów i, co gorsze, wywołało liczne skutki uboczne. Badanie poziomu ekspozycji na promieniowanie wykazało bardzo wysoką indukcję magnetyczną (≥200 miligausów) u wezgłowia łóżka chłopca, ponieważ w bezpośrednim sąsiedztwie sypialni, tuż obok jego łóżka, usytuowane było elektryczne przyłącze do domu. W rezultacie chłopiec przeniósł się do innego pokoju i dodatkowo ograniczono poziom emisji EMF z różnych źródeł. W ciągu 12 tygodni intensywność natrętnych myśli znacznie spadła, ponadto zmalały wahania nastroju i ostatecznie przerwano leczenie. Rodzice stwierdzili, że ich syn jest teraz przyjaznym, umotywowanym chłopcem. Jeden epizod zaostrzenia objawów wystąpił bezpośrednio po 4 godzinach pracy w laboratorium komputerowym liceum – objawy ustąpiły w ciągu 72 godzin po ograniczeniu ekspozycji na EMF. Wszystkie niekorzystne objawy całkowicie ustąpiły w ciągu 6 miesięcy i dobra kondycja chłopca utrzymywała się przez 2 lata i pozostawała taka aż do czasu pisania niniejszego referatu”.⁴⁴

W sprawie epidemii autyzmu dr Martha Herbert, neurolożka dziecięca w szpitalu Massachusetts General Hospital, oraz Cindy Sage, współredaktorka raportów BioInitiative z lat 2007 i 2012, przedstawiły w roku 2013 szeroką gamę objawów tego schorzenia, które pokrywają się ze znanymi objawami ekspozycji na promieniowanie pochodzące z urządzeń bezprzewodowych, w tym uszkodzenia genetyczne plemników, mutacje kanałów wapniowych i stany zapalne.⁴⁵

Dr Pall informuje, że istnieje co najmniej 10 różnych grup badawczych, które twierdzą, że EMF odgrywa ważną rolę w epidemii autyzmu. Twierdzi, że epidemia autyzmu jest spowodowana przez EMF działające za pośrednictwem kanałów wapniowych i związków chemicznych poprzez receptory NMDA.⁴⁶

W swojej pracy z roku 2016 poświęconej EMF i efektom neuropsychiatrycznym dr Pall opisuje pięć kryteriów, które są wymagane do udowodnienia związku przyczynowo-skutkowego, i pokazuje, że istniejące dane spełniają je.⁴⁷

Dr Pall wyjaśnił mechanizm wpływu EMF na naszą biologię poprzez efekty nietermiczne – uaktywnienie VGCC. Zauważa, że: „kluczowym dowodem jest to, że w 26 różnych badaniach skutki tych mikrofalowych elektromagnetycznych pól niskiej częstotliwości zostały zablokowane lub znacznie zmniejszone przez blokery kanału wapniowego!… Istnieje blisko 1000 badań przedstawiających działanie mikrofalowych pól elektromagnetycznych na przepływy wapnia oraz sygnalizację wapnia w komórkach, które mogą być wyjaśnione przez aktywację VGCC. Pewne ważne badanie (Pilla, 2012⁴⁸) wykazało, że wzrost wewnątrzkomórkowego wapnia [Ca2+] wydaje się niemal natychmiastowy, co przemawia za bezpośrednim wpływem”.⁴⁹

 

O autorce:

Donna Fisher jest autorką czterech książek poświęconych oddziaływaniu pól elektromagnetycznych na żywe organizmy: Silent Fields: The Growing Cancer Cluster Story (Bezgłośne pola – historia rozrastającego się obszaru raka), More Silent Fields: Cancer and the Dirty Electricity Plague (Więcej bezgłośnych pól – rak i plaga brudnej elektryczności), Dirty Electricity and Electromagnetic Radiation (Brudna elektryczność i promieniowanie elektromagnetyczne) i Light That Heals: Energy Medicine Today & Beyond (Światło, które leczy – energetyczna medycyna dziś i w przyszłości). Obecnie pomaga kobietom zagrożonym rakiem piersi, prowadzi także wykłady dla lekarzy, pracowników służby zdrowia, pedagogów, specjalistów z zakresu higieny pracy oraz przedstawicieli związków zawodowych. Skontaktować się z nią można pisząc na adres poczty elektronicznej donna@donnafisher.net. Więcej informacji o niej znaleźć można na jej stronie internetowej zamieszczonej pod adresem www.donnafisher.net.

 

Przełożył Jerzy Florczykowski

 

Przypisy:

 1. Environmental Health Trust, „France: New National Law Bans WIFI In Nursery School” („Francja – nowe krajowe prawo zakazuje WIFI w przedszkolach!”), luty 2015, ehtrust.org.

 2. Ibid.

 3. EHT, „International Policy Briefing: Radiofrequency Radiation in Communities and Schools…” („Instruktaż polityki międzynarodowej: promieniowanie o częstotliwościach radiowych w społecznościach i szkołach…”), grudzień 2016, ehtrust.org.

 4. S. Lee, et al., „2.45 GHz radiofrequency fields alter gene expression in cultured human cells” („Pola o częstotliwości radiowej 2,45 GHz zmieniają ekspresję genów w kulturach ludzkich komórek”), FEBS Letters, sierpień 2005, 579(21):4829–4836, www.next-up.org.

 5. Dr Magda Havas, „Open Letter – WiFi in Libraries” („List otwarty – Wi-Fi w bibliotekach”), 12 stycznia 2010, magdahavas.com.

 6. Magda Havas, wideo, komentarz od 2.05 minuty, generationzapped.com.

 7. Microwavenews.com, „IARC: Cell Phone Radiation Is a Possible Human Carcinogen” („IARC – Promieniowanie telefonów komórkowych jest przypuszczalnie czynnikiem rakotwórczym”, 3 czerwca 2011, zaktualizowane 25 listopada 2015, microwavenews.com.

 8. Konstantin Meyl, DNA and Cell Resonance (DNA i rezonans komórkowy), INDEL, Villingen-Schwenningen, Niemcy, 2011, wydanie II, s. 39.

 9. Magda Havas, „Safe Baby Monitors” („Bezpieczne elektroniczne nianie”), 24 grudnia 2015, magdahavas.com.

10. Dr Martin Blank, Overpowered: What Science Tells Us About the Dangers of Cell Phones and Other WiFi-Age Devices (Obezwładnieni promieniowaniem – co nauka mówi nam o zagrożeniach ze strony telefonów komórkowych i innych urządzeń ery Wi-Fi), Seven Stories Press, Nowy Jork, 2014, e-book, s. 3218.

11. EHT, „Children and Wireless FAQs” („Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi w sprawie dzieci i bezprzewodowych sieci”), ehtrust.org.

12. Ibid.

13. Ibid.

14. Magda Havas, „Open Letter to Parents, Teachers, School Boards Regarding Wi-Fi Networks in Schools” („List otwarty do rodziców, nauczycieli i rad szkolnych w sprawie sieci Wi-Fi w szkołach”), 2 maja 2012, cytowana w „Liście otwartym” z 5 maja 2009, magdahavas.com.

15. Brudna energia elektryczna to nieregularne skoki i wahania napięcia energii elektrycznej w liniach elektroenergetycznych i instalacjach wewnątrz budynków, w których powinien płynąć jedynie standardowy prąd przemienny o częstotliwości 50 lub 60 Hz. – Przyp. tłum.

16. EHT, „…Children and Wireless Radiation” („…Dzieci i promieniowanie urządzeń bezprzewodowych”), ehtrust.org.

17. Dr med. Robert O. Becker, Cross Currents: The Promise of Electromedicine, the Perils of Electropollution (Prądy poprzeczne – obietnice elektromedycyny i zagrożenia ze strony elektroskażeń), Tarcher, Nowy Jork, 1990, s. 206.

18. Ibid.

19. Ibid, s. 215.

20. Prywatna rozmowa z dr Magdą Havas na Konferencji A4M, Las Vegas, grudzień 2015.

21. Dr med. Samuel Milham, L. Lloyd Morgan, „A New Electromagnetic Exposure Metric: High Frequency Voltage Transients Associated with Increased Cancer Incidence in Teachers in a California School”, American Journal of Industrial Medicine, 2008; 51:579–586, www.next-up.org.

22. Ibid.

23. EHT, „Children and Wireless FAQs”…, op. cit.

24. Lennart Hardell, Michael Carlberg, „Using the Hill viewpoints from 1965 for evaluating strengths of evidence of the risk for brain tumors associated with use of mobile and cordless phones”, Reviews on Environmental Health, 2013, 28(2–3):97–106.

25. www.magdahavas.com; Magda Havas et al., 2010, praca zamieszczona pod adresem tinyurl.com.

26. www.emfscientist.org.

27. Martin Blank, nagranie wideo zamieszczone pod adresem www.emfscientist.org.

28. EMFscientist.org, „International Appeal: Scientists Call For Protection from Non-ionizing Electromagnetic Field Exposure” („Międzynarodowy apel: Naukowcy wzywają do ochrony przed ekspozycją na niejonizujące pola elektromagnetyczne”), emfscientist.org.

29. Blank, Overpowered…, op. cit., s. 88.

30. Ibid, s. 359.

31. Ibid, s. 1660.

32. Magda Havas, „When theory and observation collide” („Gdy teoria zderza się z obserwacją”), 29 listopada 2016, magdahavas.com.

33. Magda Havas, „When theory and observation collide: Can non-ionizing radiation cause cancer?” („Gdy teoria zderza się z obserwacją – czy promieniowanie niejonizujące może powodować raka?”), Environmental Pollution, luty 2017, 219:501–505, ww.sciencedirect.com.

34. Blank, Overpowered…, op. cit., ss. 336, 348.

35. Ibid, s. 88.

36. Ibid, s. 699.

37. Martin Blank, prezentacja w programie The Commonwealth Club of California, „The Health Effects of Electromagnetic Fields” („Wpływ pól elektromagnetycznych na zdrowie”), 18 listopada 2010, komentarz, poczynając od 09.07 minuty nagrania wideo zamieszczonego na stronie Mercola.com, articles.mercola.com.

38. Dr med. Joseph Mercola, „Caution: Cell Phone Use Can Double Your Risk of Getting a Brain Tumor” („Uwaga: korzystanie z telefonu komórkowego może dwukrotnie zwiększyć ryzyko zachorowania na raka mózgu”), 19 stycznia 2011, tinyurl.com.

39. Martin Blank, komentarz, poczynając od 15.50 minuty nagrania wideo zamieszczonego pod adresem tinyurl.com.

40. Dr Martin L. Pall, „Electromagnetic fields act via activation of voltage-gated calcium channels to produce beneficial or adverse effects” („Pola elektromagnetyczne działają poprzez aktywację potencjałozależnych kanałów wapniowych, wywierając korzystne lub niekorzystne skutki”), Journal of Cellular and Molecular Medicine, sierpień 2013, 17(8):958–965, www.ncbi.nlm.nih.gov; prywatna korespondencja z Donną Fisher, październik 2015.

41 Dr wet. Zoreh Davanipour, dr Eugene Sobel, „ELF MF – Melatonin Production – Alzheimer’s Disease and Breast Cancer” („ELF MF, wytwarzanie melatoniny oraz choroba Alzheimera i rak piersi”), The BioInitiative 2012 Report, dział 13, s. 16, www.sciencedirect.com.

42. Ibid, s. 20.

43. Martin L. Pall, korespondencja z Donną Fisher, październik 2015.

44. Stephen J. Genuis, „Fielding a current idea: exploring the public health impact of electromagnetic radiation” („Aktualny pomysł – badanie wpływu promieniowania elektromagnetycznego na zdrowie społeczeństwa”), Public Health, luty 2008, 122(2):113–124, www.ntia.doc.gov.

45. Martha R. Herbert, Cindy Sage, „Autism and EMF? Plausibility of a pathophysiological link” („Autyzm i EMF? Prawdopodobieństwo patofizjologicznego związku”), Pathophysiology, 2013, 20(3):191–209, 211–234, www.marthaherbert.org, www.marthaherbert.org.

46. Martin L. Pall, „The Autism Epidemic is Caused by EMFs, Acting via Calcium Channels and Chemicals Acting via NMDA-Rs: Downstream Effects Cause Autism”, nagranie wideo zamieszczone pod adresem www.donnafisher.net, prezentacja w programie Powerpoint zamieszczona pod adresem www.dropbox.com.

47. Martin L. Pall, „Microwave frequency electromagnetic fields (EMFs) produce widespread neuropsychiatric effects including depression”, Journal of Chemical Neuroanatomy, wrzesień 2016, 75(część B):43–51, www.sciencedirect.com.

48. A.A. Pilla, „Electromagnetic fields instantaneously modulate nitric oxide signaling in challenged biological systems”, Biochemical and Biophysical Research Communications, 28 września 2012; 426(3):330–333, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov.

49. Martin L. Pall, Prezentacja w programie Powerpoint zamieszczona pod adresem www.dropbox.com.