Europa wschodnia

Kiedy istniała żelazna kurtyna, Węgry, Czechosłowacja i Wschodnie Niemcy zabraniały stosowania homeopatii. Ta medyczna żelazna kurtyna upadła wraz z upadkiem komunizmu.

Homeopatia zajmuje szczególne miejsce w Rosji, gdzie została powszechnie zaakceptowana, mimo iż aparat państwowej służby zdrowia wciąż jej nie uznaje. Dlatego też usługi homeopatyczne są płatne i stały się częścią nowej rosyjskiej gospodarki, w której za porady lekarskie trzeba płacić.

Zapotrzebowanie na homeopatyczne usługi jest tak wielkie, że Rosjanie wolą za nie płacić, niż korzystać z bezpłatnych usług medycyny konwencjonalnej.

Niektórzy sceptycy twierdzą, że homeopatia i leki naturalne stają się coraz bardziej popularne w Rosji, ponieważ „prawdziwa medycyna” jest niedostępna lub zbyt kosztowna.⁴⁵ To twierdzenie zostało jednak obalone, ponieważ trend w kierunku homeopatii i naturalnej medycyny jest szczególnie widoczny wśród tych Rosjan, którzy mają lepsze wykształcenie i pochodzą z wyższych klas społecznych.

Dziennikarze i sceptycy skłaniają się ku założeniu głoszącemu, że leki homeopatyczne nie działają, i dlatego wymyślają różne teorie mające uzasadniać rosnące zainteresowanie homeopatią.

W roku 2008 opublikowano wyniki sondy przeprowadzonej wśród rosyjskich lekarzy w trzech akademickich szpitalach w St Petersburgu.⁴⁶ Okazało się, że wszyscy respondenci praktykowali CAM i/lub zalecili pacjentom co najmniej dwie terapie tego typu. Każdy lekarz praktykował lub zalecał pacjentom średnio 12,7 różnych rodzajów terapii CAM.

Medycyna homeopatyczna znalazła się na ósmym miejscu pod względem popularności, przy 58 procentach stosujących lub odsyłających do niej, 32 procentach osobiście ją stosujących, 29 procentach praktykujących ją na swoich pacjentach i 38 procentach kierujących na leczenie nią.

Na Węgrzech literatura homeopatyczna była zakazana przez 40 lat aż do roku 1990. Obecnie została przywrócona do łask. Została włączona do programu nauczania medycyny i jest wykładana w dwóch szkołach medycznych. Węgierskie Medyczne Stowarzyszenie Homeopatyczne rozpoczęło działalność w roku 1990 z 11 członkami. Po 18 miesiącach ich liczba wzrosła do 75, a w roku 1994 do 302.

Po upadku komunizmu w Czechosłowacji w listopadzie 1990 roku założono w Czechach organizację homeopatyczną, która została z miejsca zaakceptowana i zintegrowana z medycyną konwencjonalną. Po roku ministerstwo zdrowia oficjalnie uznało ją za medyczną specjalizację.

 

Końcowe refleksje

Biorąc pod uwagę opisaną tu popularność homeopatii wśród lekarzy, ludzi zawodowo związanych z ochroną zdrowia i w społeczeństwie, należałoby już przestać traktować ją jako „medycynę alternatywną”. Powinna być ona uznana za integralną część systemu wszechstronnej opieki medycznej. Co więcej, ujawnienie przez kilka sondaży, że ludzie lepiej wykształceni chętniej wybierają terapie homeopatyczne, sugeruje, że homeopatia jest w rzeczywistości „mądrym” wyborem w zakresie ochrony zdrowia.

 

O autorze:

Dr zdrowia publicznego Dana Ullman jest czołowym rzecznikiem homeopatii w Ameryce i założycielem Homeopathic Educational Services (Homeopatyczne Usługi Edukacyjne), wiodącego ośrodka dostarczającego książek poświęconych homeopatii, leków, oprogramowania oraz organizującego kursy i badania. Jest autorem 10 książek, w tym bestsellera Everybody’s Guide to Homeopathic Medicines (Popularny przewodnik po lekach homeopatycznych). Jego najnowsza książka nosi tytuł The Homeopathic Revolution: Why Famous People and Cultural Heroes Choose Homeopathy (Homeopatyczna rewolucja – dlaczego sławni ludzie i herosi kultury wybierają homeopatię). Regularnie pisze dla strony internetowej The Huffington Post, gdzie liczba komentarzy do jego artykułów wynosi średnio 1000 na artykuł. Archiwum jego artykułów znajduje się pod adresem www.Huffingtonpost.com. Mieszka, praktykuje i pisze w Berkeley w Kalifornii. Skontaktować się z nim można za pośrednictwem poczty elektronicznej pisząc na adres mail@homeopathic.com lub poprzez jego stronę internetową zamieszczoną pod adresem www.homeopathic.com.

 

Przełożył Jerzy Florczykowski

 

Przypisy:

 1. Homeopatia to metoda leczenia polegająca na podawaniu chorym małych dawek środków, które w większej dawce wywołują u człowieka zdrowego objawy podobne do tych, jakie chce się zwalczyć. – Przyp. tłum.

 2. W. Rothstein, Physicians in the Nineteenth Century (Lekarze w XIX wieku), Baltimore, Johns Hopkins University Press, 1972.

 3. R. Prasad, „Homoeopathy booming in India” („Homeopatia kwitnie w Indiach”), Lancet, 17 listopada 2007, 1679–1680. (Chociaż ogólny współczynnik śmiertelności w Indiach jest dosyć wysoki w porównaniu z najbardziej rozwiniętymi krajami Pierwszego Świata, to jest to w głównej mierze skutek bardzo dużej liczby skrajnie biednych ludzi. Śmiertelność w miejskich średnich i bogatszych warstwach ludności jest porównywalna, jeśli nie niższa niż w podobnych populacjach Stanów Zjednoczonych).

 4. „AC Neilsen survey backs homeopathy benefits” („Firma AC Nielsen zapewnia o korzyściach homeopatii”), Business Standard, 4 września 2007, www.business-standard.com.

 5. Alternative Medicine/Alternative Medical Market (Medycyna alternatywna/Alternatywny rynek medyczny), Frost and Sullivan Ltd. Report #E874, Londyn, 1986.

 6. Norges offentlige utredninger, NOU 1998:21 Alternativ medisin, oficjalny raport opublikowany przez Norweskie Ministerstwo Zdrowia dostępny pod adresem www.regjeringen.no.

 7. P.R. di Sarsina, I. Iseppato, „Looking for a person-centered medicine: non conventional medicine in the conventional European and Italian setting” („Poszukiwania medycyny ukierunkowanej na jednostkę – niekonwencjonalna medycyna w konwencjonalnej europejskiej i włoskiej scenerii”), eCAM, 2009.

 8. Medycyna antropozoficzna jest syntezą medycyny tradycyjnej i homeopatii. Leki tego rodzaju produkuje firma Weleda i Wala. – Przyp. tłum.

 9. ECHAMP (European Coalition on Homeopathic and Anthroposophic Medicinal Products – Europejska Koalicja Homeopatycznych i Antropozoficznych Produktów Medycznych), Facts and Figures (Fakty i liczby), drugie wydanie, 2007, www.echamp.eu.

10. L’Homeopathie en 1993, Lyons: Syndicat National de la Pharmacie Homeopathique (Lyons – Narodowa Unia Farmacji Homeopatycznej), 1993 (cytaty ankiet badania opinii publicznej przez COFREMCA i IFOP).

11. Transactions (Sprawozdania), Nutrition Business Journal, 7 lipca 2004.

12. C. Damase-Michel, C. Vie, I. Lacroix, M. Lapeyre-Mestre, J.L. Montastruc, „Drug Counselling in Pregnancy: An Opinion Survey of French Community Pharmacists” („Poradnictwo w sprawie leków w okresie ciąży – badanie francuskiej opinii publicznej”), Pharmacoepidemiol Drug Saf., 18 marca 2004.

13. „House of Lords Science and Technology Report” („Raport Izby Lordów w sprawie nauki i techniki”), listopad 2000, www.publications.parliament.uk.

14. Richard Wharton, George Lewith, „Complementary Me­di­cine and the General Practitioner” („Medycyna komplementarna a lekarz ogólny”), British Medical Journal, 7 czerwca 1986, 1498–1500.

15. „AC Neilsen..., op. cit.

16. Steven Kayne, „Homeopathic Pharmacy: Education, Research and Optimism” („Homeopatyczna farmacja – badania i optymizm”), British Homoeopathic Journal, październik 1993, 225.

17. Brytyjskie Towarzystwo Medyczne (British Medical Association), Complementary Medicine: New Approaches to Good Practice (Medycyna komplementarna – nowe podejście do dobrej praktyki), Oxford, Oxford University, 1993.

18. Universal News Services, 16 czerwca 1994.

19. S. Ross, C.R. Simpson, J.S. McLay, „British Homoeopathic and herbal prescribing in general practice in Scotland” („Przepisywanie leków homeopatycznych i ziołowych przez lekarzy ogólnych w Szkocji”), Journal of Clinical Pharmacology, 6 grudnia 2006, 647–652.

20. Jessica Buss, „Irish Turn to Homoeopathy” („Irlandczycy przestawiają się na homeopatię”), Farmers Weekly, 16 października 1998.

21. E. Low, D.M. Murray, O. O’Mahony, J. O’B Hourihane, „Complementary and alternative medicine use in Irish paediatric patients” („Stosowanie komplementarnej i alternatywnej medycyny w środowisku irlandzkich pediatrycznych pacjentów”), Ir. J. Med. Sci., 22 kwietnia 2008.

22. S. Joos, B. Musselmann, A. Miksch, T. Rosemann, J. Szecsenyi, „The role of complementary and alternative medicine (CAM) in Germany – a focus group study of GPs” („Rola komplementarnej i alternatywnej medycyny (CAM) w Niemczech – obserwowana grupa lekarzy ogólnych”), BMC Health Services Research, 2008, 8:127.

23. R. Stange, R. Amhof, S. Moebus, „Complementary and alternative medicine: attitudes and patterns of use by German physicians in a national survey” („Komplementarna i alternatywna medycyna – nastawienia i wzorce stosowania przez niemieckich lekarzy w świetle wyników krajowej ankiety”), J. Altern. Complement. Med., grudzień 2008, 14(10):1255–1261.

24. K. Munstedt et al., „Clinical indications and perceived effectiveness of complementary and alternative medicine in departments of obstetrics in Germany: A questionnaire study” („Kliniczne wskazania i uzyskane rezultaty stosowania medycyny komplementarnej i alternatywnej w oddziałach położniczych w Niemczech – badania ankietowe”), Eur. J. Obstet. Gynecol., 2009.

25. Y. Du, H. Knopf, „Paediatric homoeopathy in Germany: results of the German health interview and examination survey for children and adolescents (KiGGS)” („Homeopatia pediatryczna w Niemczech – wyniki niemieckiego wywiadu i sondy w sprawie dzieci i nastolatków (KiGGS)”), Pharmacoepidemiol Drug Saf., 23 lutego 2009.

26. Annette Tuffs, „Three out of Four Germans Have Used Complementary or Natural Remedies” („Trzech na każdych czterech Niemców korzystało z komplementarnych lub naturalnych leków”), BMJ, 2 listopada 2002.

27. A. Bussing, P.F. Matthiessen, T. Ostermann, „Differential usage of homeopathy and acpunture in German individuals” („Zróżnicowane wykorzystanie homeopatii i akupunktury przez Niemców”), 2009, North American Research Conference on Complementary and Integrative Medicine (Północnoamerykańska Konferencja Badań w sprawie Komplementarnej i Integracyjnej Medycyny), maj 2009, Minneapolis, USA, Alternative Therapies, maj-czerwiec 2009.

28. M. Hensel, M. Zoz, A.D. Ho, „Complementary and alternative medicine in patients with chronic lymphocytic leukemia” („Komplementarna i alternatywna medycyna wśród pacjentów cierpiących na chroniczną limfocytową białaczkę”), Support Care Cancer, 6 maja 2008.

29. A. Laengler, C. Spix, G. Seifert, S. Gottschling, N. Graf, P. Kaatsch, „Complementary and alternative treatment methods in children with cancer: A population-based retrospective survey on the prevalence of use in Germany” („Komplementarne i alternatywne metody terapii w przypadku dzieci cierpiących na raka – retrospektywne badania występowania w niemieckiej populacji”), Eur. J. Cancer, październik 2008, 44(15):2233–2240.

30. S. Schwarz, C. Knorr, H. Geiger, P. Flachenecker, „Complementary and alternative medicine for multiple sclerosis” („Medycyna komplementarna i alternatywna w zastosowaniu do stwardnienia rozsianego”), Mult. Scler., wrzesień 2008, 14(8):1113–1119.

31. F. Marian, K. Joost, K.D. Saini et al., „Patient satisfaction and side effects in primary care: an observational study comparing homeopathy and conventional medicine” („Satysfakcja pacjentów i efekty uboczne podstawowej opieki medycznej – badania obserwacyjne porównujące homeopatię i medycynę konwencjonalną”), BMC Comp. Alt. Med., 2008.

32. G. Bornhoft, U. Wolfvon Ammon et al., „Effectiveness, Safety, and Cost-Effectiveness of Homeopathy in General Practice-Summarized Health Technology Assessment” („Efektywność, bezpieczeństwo i efektywność kosztów stosowania homeopatii w medycynie ogólnej – podsumowanie oszacowania technologii opieki zdrowotnej”), Forschende Komplementarmedizin, 2006, suplement.

33. Peter Fisher, Adam Ward, „Complementary Medicine in Europe” („Medycyna komplementarna w Europie”), British Medical Journal, 9 lipca 1994.

34. S. Hess, S. De Geest, K. Halter, M. Dickenmann, K. Denhaerynck, „Prevalence and correlates of selected alternative and complementary medicine in adult renal transplant patients” („Powszechność i korelaty wybranych terapii medycyny komplementarnej i alternatywnej wśród dorosłych pacjentów po przeszczepie nerki”), Clin. Transplant., 11 września 2008.

35. ANSA English Corporate Service, „7.5 Million Italians Use Homeopathic Drugs” („7,5 miliona Włochów używa leków homeopatycznych”), 20 maja 2004.

36. A. Molassiotis, P. Fernadez-Ortega, D. Pud et al., „Use of complementary and alternative medicine in cancer patients: a European survey” („Użycie komplementarnej i alternatywnej medycyny przez pacjentów chorych na raka – europejska sonda), Ann. Oncol., 2005, 16:655–663.

37. H. Johannessen, Hjelmborg J. von Bornemann, E. Pasquarelli, G. Fiorentini, F. Di Costanzos, G. Miccinesi, „Prevalence in the use of complementary medicine among cancer patients in Tuscany, Italy” („Stosowanie medycyny komplementarnej wśród pacjentów cierpiących na raka w Toskanii we Włoszech”), Tumori., maj-czerwiec 2008, 94(3):406–410.

38. C.A. Clerici, L. Veneroni, B. Giacon et al., „Complementary and alternative medical therapies used by children with cancer treated at an Italian pediatric oncology unit” („Komplementarne i alternatywne terapie medyczne stosowane w przypadku dzieci chorych na raka leczonych w we włoskim ośrodku onkologii pediatrycznej”), Pediatric Blood Cancer, czerwiec 2009.

39. R. Gomez-Martinez, A. Tlacuilo-Parra, R. Garibaldi-Covarrubias, „Use of complementary and alternative medicine in children with cancer in Occidental, Mexico” („Wykorzystanie medycyny komplementarnej i alternatywnej w przypadku dzieci chorych na raka w Occidental w Meksyku”), Pediatric Blood Cancer, 2007.

40. S. Gozum, D. Arikan, M. Buyukavci, „Complementary and alternative medicine use in pediatric oncology patients in eastern Turkey” („Użycie medycyny komplementarnej i alternatywnej w przypadku onkologicznych pediatrycznych pacjentów we wschodniej Turcji”), Cancer Nurs., 2007, 30:38–44.

41. I. Nathanson, E. Sandler, G. Ramirez-Garnica et al., „Fac­tors influencing complementary and alternative medicine use in a multisite pediatric oncology practice” („Czynniki wpływające na stosowanie medycyny komplementarnej i alternatywnej w wielostronnej praktyce onkologicznej pediatrii”), J. Pediatr. Hematol. Oncol., 2007, 29:705–708.

42 R. D’Inca, A.T. Garribba, M.G. Vettorato, A. Martin, D. Martines, V. di Leo, A. Buda, G.C. Sturniolo, „Use of alternative and complementary therapies by inflammatory bowel disease patients in an Italian tertiary referral centre” („Wykorzystywanie alternatywnych i komplementarnych terapii w przypadkach zapalenia jelita leczonych we włoskim trzeciorzędnym ośrodku konsultacyjnym”), Dig. Liver Dis., 10 kwietnia 2007.

43. Agencja Reutera, „Tummy tucks join inflation calculation” („Abdominoplastyka włączona do obliczeń inflacji”), 12 lutego 2007.

44. Milena Izmirlieva, „Global Insight”, 28 marca 2007, znalezione w Homeopathy Today, maj-czerwiec 2007.

45. F. Clines, „With Medicine Itself Sick, Russians Turn to Herbs” („Chora medycyna sprawia, że Rosjanie zwracają się ku ziołom”), New York Times, 31 grudnia 1990.

46. Samuel Brown, „Use of Complementary and Alternative Medicine by Physicians in St. Petersburg, Russia” („Wykorzystanie medycyny komplementarnej i alternatywnej przez lekarzy z St Petersburga”), The Journal of Alternative and Complementary Medicine, kwiecień 2008, vol. 14, nr 3, 315–319.