Jest oczywiste, że Eddington od samego początku nie był zainteresowany sprawdzeniem teorii „Einsteina” – był zainteresowany wyłącznie jej potwierdzeniem. Jednym z czynników motywujących Eddingtona do popierania Einsteina była wspólnota przekonań politycznych – obaj byli pacyfistami. Jeśli ktoś sugeruje, że polityczne poglądy nie odgrywały roli w gorliwym popieraniu Einsteina przez Eddingtona, niech zada sobie pytanie: „Czy Eddington byłby tak skory do popierania Einsteina, gdyby ten był jastrzębiem?” To nie jest błahe spostrzeżenie. Eddington traktował swoją rolę jako wielkiego rozjemcy bardzo poważnie. Chciał po I wojnie światowej zjednoczyć brytyjskich i niemieckich naukowców. Cóż lepszego mógł zrobić dla tej idei, niż wynieść teoretyka „wroga”, Einsteina, do statusu idola? W zapale i gorliwości spełnienia roli rozjemcy Eddington stracił z pola widzenia zasadę obiektywizmu, która stanowi fundament każdego prawdziwego naukowca. Eddington przestał być naukowcem i stał się adwokatem Einsteina.

Oczywiste zafałszowanie danych przez Eddingtona i innych stanowi bezczelne pogwałcenie procesu naukowego, które wypaczało badania przez całą resztę stulecia. To oszustwo przewyższające aferę z Człowiekiem z Piltdown³ uchodzącą za największą naukową mistyfikację XX wieku. BIPP zadaje pytanie: „Czy była to mistyfikacja stulecia?” – i odpowiada: „Raport Królewskiego Towarzystwa w sprawie danych z zaćmienia w roku 1919 w związku z Teorią Względności wprowadził świat w błąd na co najmniej 80 lat!” McCausland oświadczył, że „poufne oświadczenie o ostatecznym potwierdzeniu ogólnej teorii względności Einsteina z listopada 1919 roku nie było tryumfem nauki, jak jest często przedstawiane, ale jednym z najbardziej godnych pożałowania wydarzeń w historii dwudziestowiecznej nauki”.

Nie da się w należyty sposób wykazać, że zaćmienie z roku 1919 uczyniło Einsteina sławnym. Z całą pewnością jednak przyniosło mu w ciągu jednej nocy międzynarodową sławę, mimo iż dane zostały sfabrykowane i brak było w nich jakiegokolwiek wsparcia dla ogólnej teorii względności. To wypaczenie prawdziwego ich sensu jest znane od przeszło osiemdziesięciu lat i wciąż jest podtrzymywane przez takich ludzi, jak Stephen Hawking i David Levy.

 

PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Społeczeństwo ma skłonność do traktowania uczonych jako ostatecznego wzorca etyki, zaś naukowy reżym za miarę prawdy. Niestety, ludzie niewiele wiedzą o wpływie osobowości na naukę.

Wydaje się, że Einstein uważał, iż jest ponad naukowym protokołem. Sądził, że ma prawo do naginania praw do własnych potrzeb i że ujdzie mu to na sucho, że przetrwa, że jego adwersarze wymrą, zaś zwolennicy wezmą górę. W nauce ostatni ze zwolenników, który zostaje i wygrywa, tworzy historię. W przypadku Einsteina jego zuchwałe i wielokrotne flirty z plagiatorstwem zostały prawie zapomniane, a jego zwolennicy zapożyczali wielokrotnie odkrycia innych naukowców, wykorzystując je do ozdabiania nimi nimbu Einsteina.

Reputacja Einsteina wspiera się na trzech nogach. Jedną z nich jest rzekome plagiatorstwo. Czy był on plagiatorem? Druga noga to społeczność fizyków. Co wiedzieli o nim i kiedy się tego dowiedzieli? Trzecią nogą są media. Czy są one instrumentem oszustwa w odniesieniu do Einsteina? Czas odpowie na te pytania.

Środowisko fizyków również wspiera się na trójnogim stołku. Pierwszą z tych nóg jest fizyka Einsteina. Druga noga to zimna synteza, a trzecia to autodynamika. Nadrzędnym problemem w przypadku trójnożnego stołka jest to, że jeśli jedna noga zostanie odpiłowana, stołek upadnie.

Są co najmniej trzy bardzo poważne dyscypliny, z których widać, że fizyka może upaść. Nauka jest stołkiem o wielu nogach. Jedną z nich jest fizyka, drugą nauki o Ziemi, trzecią biologia, czwartą chemia (np. zimna synteza). Co się stanie, jeśli fizyka runie? Czy nauka też upadnie?

 

O autorze:

Richard Moody jr jest magistrem geologii i autorem trzech książek traktujących o teorii szachów. Pisuje również do Mensa Bulletinu. Od czterech lat prowadzi badania dotyczące Alberta Einsteina. Można się z nim skontaktować pisząc na adres poczty elektronicznej Slmrea@aol.com.

 

Przełożył Jerzy Florczykowski

 

Przypisy:

1. Zasada sformułowana przez scholastyka Wilhelma z Ockham (William of Ockham) (1285–1347/49), zwana również Prawem Ekonomii lub Prawem Skąpstwa, która głosi, że non sunt multiplicanda entia praeter necessitatem („jednostek nie należy mnożyć ponad potrzebę”). – Przyp. tłum.

2. Chodzi o wyprawę Londyńskiego Towarzystwa Królewskiego, które oświadczyło, że w wyniku ekspedycji na Wyspę Principe w Zatoce Gwinejskiej w dniu 29 maja 1919 roku sfotografowano zaćmienie Słońca i w wyniku wykonanych obliczeń uzyskano potwierdzenie teoretycznych przewidywań zawartych w ogólnej teorii względności Einsteina. – Przyp. tłum.

3. Rzekomy przedstwiciel wczesnego gatunku człowieka określony na podstawie czaszki znalezionej w kurhanie około roku 1912. Po jej dokładnym zbadaniu w roku 1953 okazało się, że jest to podróbka zrobiona z czaszki ludzkiej i małpiej. – Przyp. tłum.

 

Bibliografia:

• C.J. Bjerknes, Albert Einstein: The Incorrigible Plagiarist (Albert Einstein – niepoprawny plagiator), XTX Inc., Dowers Grove, 2002.

• M. Born, Physics in My Generation (Fizyka mojego pokolenia), Pergamon Press, Londyn, str. 193, 1956.

• G. Burniston Brown, „What is wrong with relativity?” („Co jest nie w porządku z teorią względności?”), Bulletin of the Inst. of Physics and Physical Soc., str. 71–77, 1967.

• R. Carezani, Autodynamics: Fundamental Basis for a New Relativistic Mechanics (Autodynamika – podstawy nowej relatywistycznej mechaniki), Society for the Advancement of Autodynamics (Towarzystwo Rozwoju Autodynamiki), 1999.

• R. Carroll, „Einstein’s E = mc² «was Italian’s idea»” („Einsteinowska formuła E = mc² «była włoskim pomysłem»”), The Guardian, 11 listopada 1999.

• R.W. Clark, Einstein: The Life and Times (Einstein – życie i czasy), Avon Books, Nowy Jork, 1984.

• O.De Pretto, „Ipotesi dell’etere nella vita dell’universo”, Reale Istituto Veneto di Scienze, Lettere ed Arti, luty 1904, tom LXIII, część II, str. 439–500.

• A. Einstein, „Zur Elektrodynamik bewegter Körper” („O Elektrodynamice Ciał w Ruchu”), Annalen der Physik, 17:37–65, 1905a.

• A. Einstein, „Does the Inertia of a Body Depend on its Energy Content?” („Czy bezwładność ciała zależy od energii, jaką posiada?”), Annalen der Physik, 18:639–641, 1905b.

• A. Einstein, „Über die vom Relativitätspringzip geforderte Trägheit der Energie”, Annalen der Physik, 23(4):371–384 (cytat na str. 373), 1907.

• A. Einstein, „Elementary Derivation of the Equivalence of Mass and Energy” („Podstawy wyprowadzenia formuły równoważności masy i energii”), Bulletin Amer. Math. Soc., 61:223–230 (po raz pierwszy zaprezentowany jako Jedenasty Wykład Josiaha Willarda Gibbsa wygłoszony 28 grudnia 1934 roku na połączonym zebraniu Amerykańskiego Towarzystwa Fizycznego i Sekcji A Amerykańskiego Stowarzyszenia na Rzecz Postępu Nauki w Pittsburghu).

• S. Hawking, „Person of the Century” („Człowiek Stulecia”), Time, 31 grudnia 1999.

• H.E. Ives, „Derivation of the Mass-Energy Relation” („Wyprowadzenie zależności między masą i energią”), Opt. Soc. Amer., 42:540–543, 1952.

• G.H. Keswani, „Origin and Concept of Relativity” („Pochodzenie pojęcia względności”), Brit. J. Phil. Soc., 15:286–306, 1965.

• J. Mackaye, The Dynamic Universe (Dynamiczny wszechświat), Charles Scribner’s Sons, Nowy Jork, str. 42–43, 1931.

• J. Maddox, „More Precise Solarlimb Light-bending” („Dokładniejsze ugięcie światła przysłonecznego”), Nature, 377:11, 1995.

• R. Moody jr, „Plagiarism Personified” („Personifikacja plagiatorstwa”), Mensa Bulletin, 442 (luty):5, 2001.

• Isaac Newton, Optics (Optyka), Dover Publications, Inc., Nowy Jork, str. cxv (1704).

• C. Nordman, Einstein et l’univers (Einstein i wszechświat); angielski przekład Josepha McCabe Einstein and the Universe, Henry Holt and Co., Nowy Jork, str. 10–11, 16, 1921, (u Bjerknesa, 2002).

• J.H. Poincaré, „The Principles of Mathematical Physics” („Zasady fizyki matematycznej”), The Monist, tom XV, nr 1, styczeń 1905; na podstawie wystąpienia na Międzynarodowym Kongresie Sztuk i Nauk, St Louis, październik 1904.

• C.L. Poor, „The Deflection of Light as Observed at Total Solar Eclipses” („Ugięcie promieni świetlnych obserwowane podczas całkowitych zaćmień Słońca”), J. Opt. Soc. Amer., 20:173–211, 1930.

• The Internet Encyclopedia of Philosophy (Internetowa Encyklopedia Filozofii), Jules Henri Poincaré (1854–1912), pod adresem www.iep.utm.edu/poincare.

• N. Webster, Webster’s New International Dictionary of the English Language (Nowy Międzynarodowy Słownik Języka Angielskiego Webstera), wydanie drugie pełne, str. 1878, 1947.